مسأله 2779. اگر زنی بمیرد و اولاد نداشته باشد، نصف مال را شوهر او و بقیه را ورثه دیگر میبرند، و اگر از آن شوهر یا از شوهر دیگر اولاد داشته باشد، چهار یك مال را شوهر، و بقیه را ورثه دیگر میبرند.
مسأله 2780. اگر مردی بمیرد و اولاد نداشته باشد، چهار یك مال را زن و بقیه را ورثه دیگر میبرند، و اگر از آن زن یا از زن دیگر اولاد داشته باشد، هشت یك مال را زن
و بقیه را ورثه دیگر میبرند، و زنی كه از میت فرزند ندارد از زمین خانه ارث نمیبرد؛ نه از خود زمین و نه از قیمت آن ولی از قیمت هوایی آن ارث میبرد، چنان كه از سایر تركه میت ارث میبرد، اما زنی كه از میت فرزند دارد، از همه اموال او ارث میبرد.
مسأله 2781. اگر زن بخواهد در چیزهایی كه از آنها ارث نمیبرد، مانند زمین خانه مسكونی تصرف كند، باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد، و نیز احتیاط مستحب آن است كه ورثه تا سهم زن را ندادهاند، در چیزهایی كه زن از قیمت آنها ارث میبرد، مانند بنا و درخت بدون اجازه او تصرف نكنند، و چنانچه پیش از دادن سهم زن، اینها را بفروشند، معامله صحیح است و محتاج به اجازه زن نیست.
مسأله 2782. اگر بخواهند بنا و درخت و مانند آن را قیمت نمایند، باید حساب كنند كه اگر آنها بدون اجاره در زمین بمانند تا از بین بروند، چقدر ارزش دارند و سهم زن را از آن قیمت بدهند.
مسأله 2783. مجرای آب قنات و مانند آن حكم زمین را دارد، و آجر و چیزهایی كه در آن به كار رفته در حكم ساختمان است.
مسأله 2784. اگر میت بیش از یك زن داشته باشد، چنانچه اولاد نداشته باشد، چهار یك مال، و اگر اولاد داشته باشد، هشت یك مال به شرحی كه گفته شد، به طور مساوی بین زنان او قسمت میشود، اگر چه شوهر با هیچیك از آنان یا بعض آنان نزدیكی نكرده باشد، ولی اگر در مرضی كه به آن مرض از دنیا رفته، زنی را عقد كرده و با او نزدیكی نكرده است، آن زن از او ارث نمیبرد و حق مهر هم ندارد، و اگر در آن مرض به مرض یا علت دیگری بمیرد، احتیاط آن است كه زن با سایر ورثه در مهر و ارث مصالحه نمایند، و زن، احتیاطاً عدّه وفات نگاه بدارد.
مسأله 2785. اگر زن در حال مرض، شوهر كند و به همان مرض بمیرد، شوهرش اگر چه با او نزدیكی نكرده باشد، از او ارث میبرد.
مسأله 2786. اگر زن را به ترتیبی كه در احكام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند و در بین عدّه بمیرد، شوهرش از او ارث میبرد، و نیز اگر شوهر در بین عدّه زن بمیرد، زن از او ارث میبرد؛ ولی اگر بعد از گذشتن عده رجعی یا در عدّه طلاق بائن یكی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمیبرد.
مسأله 2787. اگر شوهر در حال مرض، عیالش را طلاق دهد، و پیش از گذشتن دوازده ماه هلالی بمیرد، زن با سه شرط از او ارث میبرد:
اول ـ آن كه در این مدت، شوهر دیگر نكرده باشد.
دوم ـ به واسطه بیمیلی به شوهر، مالی به او نداده باشد كه به طلاقدادن راضی شود، بلكه اگر چیزی هم به شوهر ندهد ولی طلاق به تقاضای زن باشد، باز هم ارثبردنش اشكال دارد.
سوم ـ شوهر، در مرضی كه در آن مرض زن را طلاق داده، به واسطه آن مرض بمیرد. پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت دیگری از دنیا برود، زن از او ارث نمیبرد، و اگر از آن مرض خوب نشد، لكن به مرض دیگر از دنیا رفت، بنابر احتیاط لازم زن با سایر ورثه مصالحه نمایند.
مسأله 2788. لباسی كه مرد برای پوشیدن زن خود گرفته، اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.