س20. دو نفر از روی خطا، تصادم و تصادف نمودهاند. شخص مصدوم کتباً اعلان رضایت نموده است. آیا شخص مصدوم بعد از دو ماه حقّ مطالبه دیه را دارد یا خیر؟
ج. در فرض سؤال، چنانچه رضایت مصدوم متیقّن باشد و از أخذ دیه صرفنظر کرده باشدکه ذمّه صادم را ابراء نموده باشد، بعداً حقّ مطالبه ندارد ولی اگر برای جهت دیگری مثلاً بعضی مشکلات قانونی و غیره رضایت داده و منظورش ابراء از دیه نبوده، باید در فرض خطا، دیه را، عاقله بدهد مگر اینکه صادم به مقصّر بودن خود اقرار کند که در این صورت دیه بر عهده خودش است. والله العالم
س21. شخصی در اثر نزاع یا تصادف مصدوم میشود. در بیمارستان جهت بخیه و پانسمان مسکّن قوی به او میزنند. ایشان چون دردی حس نمیکند رضایت میدهد. بعداً معلوم میشود که ماهها باید معالجه شود، این رضایت چه صورتی دارد؟
ج. در فرض سؤال، اگر به تصوّر اینکه صدمه جزئی است رضایت داده بعد معلوم شده که صدمه شدید و خلاف متعارف بوده، رضایت موجب سقوط حق نمیشود. والله العالم
س22. در مورد افرادی که باید قصاص شوند، آیا اولیای دم میتوانند عفو جانی را مشروط و معلق (نه منجز) انجام دهند؟
ج. ظاهراً، عفو با شرط و تعلیق محقق نمیشود. والله العالم
س23. شخصی متهم به قتل را، دادگستری محکوم به قصاص نموده، پس از اتمام تمام مراحل قانونی پرونده قضایی، روز اجرای حکم قصاص فرا میرسد. چون اجرای حکم در ملأ عام بوده است و لذا اجرای حکم در مقابل یک جمعیت ده هزار نفری بوده است با حضور ریاست دادگستری وقت شهرستان مربوطه و نماینده امام جمعه و پزشک قانونی مسئول اجرای احکام و روحانی تشریفات مذهبی اجرای حکم نیروهای انتظامی به اضافه اولیای دم پدر و مادر مقتول که به نیابت از آنان عموی مقتول دست محکوم را میبندد. حکم اعدام به وسیله دار بوده است که به وسیله جرثقیل انجام گرفته محکوم را به دار آویخته و مدت 4 دقیقه با زبان روزه در هوا آویزان بوده است که ولی دم پدر مقتول در حضور و رضایت مادر مقتول به دلیل همهمه جمعیت با دست دستور میدهد که حکم اجرا نشود و محکوم را پایین بیاورند که با رضایت آنان و دستور ریاست دادگستری فوراً محکوم را پایین میآورند به دلیل شکسته شدن گردن و نداشتن علایم حیاتی شخص محکوم را به بیمارستان منتقل میکنند و مردم با فریاد درود بر خانواده مقتول، آنها را تشویق و تا منزلشان مشایعت مینمایند. محکوم مدت بیست روز در بیمارستان بستری تا بهبود حاصل کند. آیا اولیای دم میتوانند از گذشت و رضایت خود عدول نمایند یا خیر؟
ج. در فرض سؤال، اگر اولیای دم، محکوم به قصاص را عفو کنند، دیگر حق برگشت از عفو را ندارند. والله العالم
س24. در مورد محکومین به اعدام یا حبسهای طویلالمدت، آیا قاضی یا حاکم شرع میتواند تخفیف کیفر محکوم را موکول به اهدای عضوی برای نجات مسلمانی از بیماری یا مرگ نماید؟
ج. نمیتوانند. والله العالم
س25. در صورتی که اولیای دم با عفو از انجام قصاص یا مطالبه دیه صرفنظر کنند، آیا بعداً حق اعراض از نظر خود را دارند؟
ج. در صورتی که عفو کنند، بعد از عفو حق قصاص ندارند. والله العالم
س26. در سال 74، همسر و فرزندم تصادف کردهاند به طوری که هر دو زیر ماشین رفتهاند و از ناحیه پشت سر تا قسمت بناگوش و تقریباً نزدیک پیشانی پوست گرفته شده و ضربات زیادی از آن طرف دیدهاند و همچنین همسرم که با اینهمه مشکلات زیادی که به وجود آمده بود. بعد از مرخص شدن از بیمارستان سریعاً به دادگاه رفتهاند و بدون دریافت دیه و بدون ضمانت از آن طرف رضایت دادند و اکنون که برای ما مسأله پیچیده گشته آن طرف به هیچ وجه خبری از ما نگرفته است که حالمان چگونه است و من از این جهت خیلی نگران هستم و بعضی مواقع فکر میکنم که حق چنین آدمی است که بنده از او شکایت کنم و همچنین اطرافیان نیز خیلی گوشزد میکنند که به دادگاه مراجعه کنم و حق خود را از او بگیرم ولی بنده حقیر خودم میگویم که کاری انجام ندهم. نظر شما در این موضوع چیست؟ لطفاً مرا راهنمایی کنید.
ج. در فرض سؤال که همسرتان رضایت داده و از حق خود صرفنظر نموده، دیگر حق مطالبه ندارد لکن نسبت به بچه رضایت مادر اثری ندارد و میتوانید دیه آن را مطالبه نمایید. والله العالم