س651. اگر شخصی در حال دعوایی با شخصی دیگر عمداً و قصداً و اجباراً و یا ناچاراً از طریق وسایل تیز و برّا مانند چاقوی تیز به همان شخص مورد نظر در ماهیچه‌های پای او یعنی از ساق به بالا را تا سه سانتی‌متر الی پنج سانتی‌متر اصابت نموده باشد. در اینجا چه این شخص مضروب با ضارب نسبتی داشته باشد یا نداشته را بیان کنید و حکم ضارب را هم بیان بفرمایید؟
ج. در فرض سؤال، یک شتر و نصف شتر دیه آن است و اگر پارگی به‌قدری است که به پرده نازک استخوان رسیده دو شتر و اگر استخوان نمایان شود، دو شتر و نصف شتر دیه دارد. والله العالم
س652. خواهشمند است با توجه به سکوت قانون و در اجرای اصل 167 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حکم فقهی مسائل زیر را به نحوی که بتوان عملاً از آن در محکمه استفاده نموده و مستند حکم قرار گیرد بیان فرمایید:
1. در یک نزاع دسته‌جمعی که گروهی با گروه دیگر درگیری فیزیکی داشته‌اند تعدادی مضروب و مجروح از دو طرف یا یک طرف شده‌اند لیکن از طریق دلایل شرعیه قادر به اثبات انتساب جراحات یا ضربت‌ها به فردی معین و مشخص وجود ندارد لیکن حضور آن افراد و درگیری فیزیکی ایشان محرز و مسلم است لذا چگونه خواهد بود حکم پرداخت‌کننده دیه یا ارش؟
2. چنانچه ثابت شود تعدادی چوب به دست بوده‌اند و تعدادی چاقو به دست و آن افراد مشخص و معین باشند، در طرف مصدوم هم جراحت باشد و هم شکستگی، چطور؟
3. چنانچه مضروب و مجروح نیز قادر به ادای قسامه به لحاظ عدم شناخت و تعیین ضارب نباشد، چگونه خواهد بود حکم مسأله؟
ج1و2و3. در فرض سؤال، چنانچه به طریق شرعی، انتساب جراحات و ضربات موجب دیه و ارش در نزاع دسته‌جمعی به شخص یا اشخاصی معین ثابت نشود لکن به طریق شرعی ثابت شود که جراحات وارده به گروهی توسط گروه مقابل وارد شده، دیه را باید گروه مقابل به‌طور شرکت بپردازند. والله العالم
س653. شخصی مدعی است از طرف دو نفر مورد ایراد ضرب منتهی به شکستگی واقع شده، صرف‌نظر از اینکه مدّعی‌علیه یا مدعی‌علیهما هیچ‌یک قبول
ندارند که او را زده باشند، در این صورت اگر فرض کنیم که این درگیری واقع شد، در مورد اینکه شکستگی منتسب به چه کسی می‌شود، آیا قرعه‌کشی می‌شود؟ آیا بالمناصفه، و اساساً آیا در این صورت مورد از باب لوث می‌باشد؟
ج. در فرض سؤال، با فرض ثبوت و تحقق درگیری شرعاً که منجر به شکستگی عضو توسط آن دو نفر شده، قاضی هریک از دو نفر را قسم می‌دهد؛ اگر هر دو نفر قسم بر نفی ارتکاب جرم خوردند، دیه را باید بالمناصفه بپردازند و همچنین اگر هیچ‌کدام قسم نخوردند و اگر یکی از آنها قسم بر نفی بخورد و دیگری قسم نخورد، آنکه از قسم امتناع می‌کند باید دیه را بدهد و مورد از موارد لوث نیست. والله العالم
س654. لطفاً حکم تجاوز به‌صورت زیر را عنایت فرمایید:
1. حکم شخص مجردی که با ورود به منزل غیر به همسر او تجاوز کند چیست؟
ج. اگر تجاوز به عنف بوده، حد او به وسیله حاکم شرع جامع الشرایط قتل است. والله العالم
2. چنانچه شوهر آن در حین رسیده و هر دو را بکشد، تکلیف چیست؟
ج. اگر شوهر یقین داشته باشد که این عمل با رضایت زوجه است و نیز آنها را در حال مواقعه ببیند، به‌حسب حکم شرعی می‌تواند هر دو را بکشد؛ لکن اگر کار به محاکمه کشیده شود باید ثابت کند که زنا با رضایت زوجه واقع شده است. والله العالم
3. همچنین اثبات شود که طرفین ساعت‌ها با هم مغازله و مشغول شرب خمر و تماشای فیلم‌های مستهجن بوده و آزمایش‌های متعدد موارد فوق را تأیید کند حکم اسلامی درباره مهاجم و همچنین مدافع (صاحب‌خانه چنانچه وی را به قتل برساند) چیست؟
ج. آزمایش، دلیل شرعی نیست و به‌طورکلی اگر مهاجم قصد تجاوز به زوجه یا سرقت اموال صاحب‌خانه را داشته باشد و صاحب‌خانه جز به قتل مهاجم راه دیگری برای دفاع مانند زدن و سروصدا کردن و غیر اینها نداشته باشد، قتلش جایز است و طرح این دعاوی و اصدار حکم باید در محضر حاکم شرع جامع الشرایط انجام شود. والله العالم
س655. مال شخص غایب (یا شخصی که توان دفع خطر را ندارد) و در معرض از بین رفتن توسط انسان یا حیوان مهاجمی است بفرمایید:
1. دفاع از مال دیگری، بر افراد حاضر در صحنه واجب ـ یا لااقل جایز ـ است؟ اگر دفاع منحصر در آسیب رساندن یا قتل باشد چطور؟
2. اگر دفاع جایز باشد، بین صورتی که مهاجم انسان است با صورتی که مهاجم حیوان است تفاوتی وجود دارد؟ در صورتی که ارزش حیوان با قیمت مال در معرض تلف بیشتر باشد باز هم دفع حیوان و لو با تلف کردن آن جایز است؟
ج1و2. دفاع از تلف شدن مال دیگری بر کسی واجب نیست. بلی، در صورتی که مستلزم آسیب رساندن به متلف نباشد، جایز بلکه مطلوب است ولی اگر موجب آسیب رساندن به متلف باشد جایز نیست. والله العالم
س656. شخصی با خانواده‌اش در ملکی سکونت دارد. ناگهان مورد هجوم عده‌ای از افرادی که با وی در موضوع خاص اختلاف داشتند قرار گرفته و ایشان مجبور به دفاع از خود و نوامیس و اموال خود می‌گردد که منجر به درگیری و زخمی شدن خود و مهاجمین می‌گردد. آیا حق دفاع برای خود و خانواده‌اش داشته است یا خیر؟ در صورت ایراد ضرب و جرح به مهاجمین، آیا مسئولیتی متوجه ایشان هست یا خیر؟
ج. از قضیه شخصیه اطلاع ندارم. به‌طورکلی چنانچه شخصی یا اشخاصی مورد هجوم قرار گیرند و در مقام دفاع به مهاجم ضرب و جرح وارد شود، اشکال ندارد و دیه و ضمانی متوجه مدافع نمی‌شود. والله العالم
س657. شخصی که اقدام به دفاع از ناموس خود کرده و در مقابل ورود فردی اجنبی در ساعت دو بعد از نصف شب به حریم منزل و قصد تجاوز به خواهر خود دیده و احراز کرده که طرف قصد نامشروعی داشته است. لذا اقدام به تنبیه متجاوز و دفاع از حریم منزل نموده است. سؤال این است آیا اقدام ایشان جایز است؟ و اگر این اقدام منجر به جرح یا قتل متجاوز شود فعل حرامی انجام داده است؟ و اگر مورد شک در نیت صاحب منزل بوده است، آیا مستحق قصاص بدنی یا جانی خواهد بود؟
ج. از قضیه شخصیه اطلاع ندارم. به‌طورکلی در مثل مورد سؤال، اقدام به دفاع از ناموس خواهر جایز بلکه واجب است ولو منجر به جرح یا قتل متجاوز بشود و خون متجاوز هدر است. بلی، جرح و قتل در صورتی جایز است که دفاع بدون آن ممکن نباشد. والله العالم
س658. درباره دفاع مشروع بفرمایید:
1. اگر شخصی دیگری را مجروح کند یا بکشد ولی ادعا کند که در مقام دفاع بوده اما اولیای دم مدعی باشند از باب دفاع نبوده، آیا قصاص و دیه ساقط است؟
ج. در فرض سؤال جانی باید اثبات کند که در مقام دفاع بوده و اگر نتواند اثبات کند، احکام جنایات مترتب است. والله العالم
2. آیا فرد می‌تواند در مقام دفاع از اقوام خویش یا افراد دیگر، مهاجمی را که به آنها تجاوز کرده است به قتل برساند؟
ج. در صورتی که دفاع، موقوف بر قتل باشد، می‌تواند. والله العالم
3. اگر فردی به خیال اینکه دیگری مهاجم است به‌سوی وی تیراندازی کند و وی را بکشد. آیا قصاص می‌شود؟
ج. در فرض سؤال، قصاص ندارد ولی باید دیه مقتول را بدهد. والله العالم
س659. شخص «الف» که با خانواده آقای «ب» آشنایی مختصری دارد در نیمه شب از طریق تلفن با منزل آقای «ب» تماس برقرار می‌کند و آقای «ب» تلفن را جواب می‌دهد. آقای «الف» به توهم اینکه جواب‌دهنده خانم «ج» یعنی خانم آقای «ب» است درخواست رابطه نامشروع (زنا) می‌کند و درضمن بیان عبارات بسیار غیر اخلاقی و غیر انسانی صراحتاً عنوان می‌نماید که امشب قصد آمدن به منزل آنها را دارد تا به خانم «ج» تجاوز جنسی نماید و مکرراً تهدید می‌کند در صورت مخالفت و مقاومت آنها را دچار مشکل خواهد کرد (ناگفته نماند آقای «الف» دارای سمتی است که ایجاد مشکل برای خانواده آقای «ب» توسط او مقدور است). آقای «ب» در پاسخ از آقای «الف» تقاضا می‌کند از عمل خود دست بردارد آقای «الف» بدون توجه به این مطلب نیم‌ساعت بعد از قطع تلفن به درب منزل آقای «ب» می‌رود به‌قصد ورود به منزل «ب» و عملی کردن خواسته خود در این هنگام آقای «ب» آقای «الف» را در محل در ورودی منزل خود قبل از ورود با شلیک دو گلوله می‌کشد. درضمن منزل آقای «ب» کاملاً
خارج از محل مسکونی است و فاصله بسیار زیادی با نیروی انتظامی و منازل مسکونی دارد چنانچه توسل به نیروی انتظامی عملاً مقدور نبوده است. حال چنانچه آقای «ب» این اقدام را در دفاع از شرف و ناموس خود در مقابل متجاوزی که به نحو عملی قصد ورود به منزل و تجاوز را دارد عنوان کند و یا اینکه با توجه به مطلب غیر اخلاقی و غیر انسانی ذکر شده توسط آقای «الف» و اقدام او (تجاوز) و همچنین سابقه منفی که آقای «ب» بر اثر شنیدن از آقای «الف» در ذهن دارد آقای «الف» را مستحق این مرگ می‌دانسته است.
1. نوع قتل ارتکابی توسط آقای «ب» از چه نوعی است؟
2. آیا اقدام قتل توسط آقای «ب» مشمول دفاع مشروع (دفاع از ناموس) خواهد شد؟ در صورت عدم شمول چرا؟
ج. موارد مذکوره در سؤال، تماماً دفاع از عرض محسوب است؛ چنانچه جلوگیری از هتک عرض موقوف بر قتل بوده، قتل دفاعی است و قصاص و دیه ندارد. والله العالم
س660. فردی مورد تعرض غیر قانونی و رفتار مجرمانه قرار می‌گیرد. آیا در مقام دفاع از خود و در صورت لزوم می‌تواند به بازداشت فرد متعرض اقدام کند؟ مثلاً سارق وارد منزل فردی می‌شود و سرقت می‌کند. صاحب منزل چاره و ضرورت را در این می‌بیند که درب اطاق را به روی وی ببندد و او را موقتاً در اتاق محبوس کند تا مأموران انتظامی‌برسند و او را دستگیر کنند. آیا چنین عملی برای وی به‌عنوان دفاع مشروع جایز است؟
ج. در فرض سؤال، مجرد عمل مذکور برای دفاع جایز است. والله العالم
س661. شخصی جلوی فردی را برای ایراد و ضرب با حالت عصبانیت می‌گیرد و آن فرد را به ناچار متوقف و می‌خواهد او را بزند که در این حال، فرد مورد هجوم به‌منظور دفاع و منصرف نمودن او از حمله قبل از شروع طرف مقابل با سر به او می‌زند و صدماتی بر لب او و غیره وارد می‌نماید و بعد فرار می‌کند و طرف مقابل او را مجدداً تعقیب می‌کند تا صدماتی وارد کند. مستدعی است مرقوم فرمایید قبل از شروع طرف مقابل به زدن که جلوی او را گرفته‌اند می‌تواند قبلاً به او بزند تا او را از حمله باز دارد؟ و آیا بر عمل او، دفاع مشروع صدق می‌کند و دیه بر او تعلق نمی‌گیرد یا آنکه باید صبر کند تا به او حمله کند و او بعداً جلوی ضربات را بگیرد و چون قبلاً به او زده است، بر اعمال وی دفاع صدق نمی‌کند؟
ج. در فرض سؤال، صدق دفاع مشکل است و باید دیه جراحات وارده را بدهد. بلی، اگر دفاع به غیر صورتی که عمل کرده ممکن نبوده، دیه ندارد. والله العالم
س662. اینجانب زندانی الف متولد 1333 از محل کشاورزی وارد در منزل خود در روستای... شده‌ام. در حیاط برخلاف همیشه بسته بود، در را گشودم وارد خانه شدم در اطاق را به‌زور باز کردم وارد خانه شدم. فرد نامحرم با همسرم که مادر 7 فرزندم نیز هست را داخل اطاق رؤیت کردم و بچه‌هایم در اطاق دیگر بودند با رؤیت آن وضعیت ننگین و شرم‌آور از اسلحه کمری که فقط یک فشنگ داشت استفاده و گلوله‌ای را به‌قصد قتل هر دو زانی محصنه و زانیه شلیک نمودم و متأسفانه فقط زانی محصن به قتل رسید و زانیه جان سالم به در برد و زانیه در
پرونده مقدماتی پاسگاه و سپس در محضر بازپرس اقرار به زنا و اینکه سومین‌بار است که با مقتول رابطه نامشروع و زنای محصنه دارد بازجویی داده است اما پس از صدور کیفرخواست دادسرا و موافقت دادستان پرونده جهت رسیدگی به دادگاه کیفری یک ارجاع و اولیای دم مقتول برای خود وکیل تعیین نمودند که اولیای مقتول و زانیه با راهنمایی وکیل اولیای دم در محضر دادگاه اقرار و اعترافات گذشته خود را انکار نمود و خود را مبرﺉ از زنا معرفی نمود. چون اینجانب پول نداشتم و فقر مالی و تنگدستی‌ام مانع از تعیین وکیل گردید و دادگاه با تعیین وکیل تسخیری حکم قصاص درباره بنده صادر فرموده‌اند.
1. آیا بعد از اقرارها و اعترافات زانیه در پاسگاه و نزد بازپرس منجر به صدور کیفرخواست بر مجرمیت زانیه سپس انکار ایشان به تحریک و ترغیب دیگران از نظر شرعی صحیح بوده است یا دارای اشکال بوده است؟
2. اینجانب که آماده بوده و هستم در محضر دادگاه با حضور طرفین با اعتقاد به خداوند متعال و توحید و عدل و معاد به‌راستی قسم یاد کنم که زانیه و زانی به‌طور قطع و یقین بدون کمترین تردید و شک و شبهه‌ای با همدیگر زنای محصنه انجام داده‌اند، هر دو نفر دارای همسر هستند و قتل زانی و زانیه بدون هیچ تردید واجب بوده و هر دو نفر از نظر بنده مهدورالدم بودند و اینجانب فرمان خداوند و دستور پیامبر اسلام و قانون را درباره زانی انجام دادم و به‌علت نداشتن فشنگ، زانیه از چنگم گریخت و الّا او را با وسیله‌ای دیگر می‌کشتم با این تفاصیل عمل و اقدام بنده خلاف بوده و مستوجب صدور حکم قصاص بوده‌ام و حکم دادگاه با توجه به اقرار بنده به قتل زانی و اقرار و انکار زانیه به ارتکاب زنای محصنه از نظر شرعی صحیح و موجه می‌باشد؟
3. با عنایت به موارد معروض، لازم به توضیح است که چون برای حضرتعالی در مقابل سؤالات بنده ممکن است شبهه یا تردیدی در مورد آنکه مبادا بنده دروغ گفته باشم و پاسخ جنابعالی بر اساس سؤالات حقیر خواهند بود لذا برای آنکه شک و شبهه‌ای و تردید در پاسخ به وجود نیاید بنده عرض می‌کنم که اگر در سؤالات معروض حقیقت را کتمان کرده باشم یا دروغ گفته باشم در مقابل جنابعالی در آن دنیا مدیون هستم و از امروز به بعد از خداوند می‌خواهم که کمترین رحمی و ترحمی به من ننماید بلکه در این دنیا و در آخرت مرا جزا دهد و این بنده سراپا تقصیر را جزء امت حضرت محمد قرار ندهد و به‌عنوان کافری ظالم مرا در جهنم تا ابدیت نگهدارد.
خداوندا! تو خود شاهد بوده‌ای و دیده‌ای که من زانی را به قتل رساندم و زانیه به‌علت نداشتن فشنگ دوم از چنگالم فرار کرد و تو خود واقفی که هر دو نفر هر دو به جرم ارتکاب به زنای محصنه مهدورالدم بودند اما افسوس زانیه از کیفر گریخت. تو خود جزای وی را عنایت بفرما که من خود شاهد عذاب و کیفر او باشم.
ج1و2و3. از قضیه شخصیه اطلاع ندارم. به‌طورکلی چنانچه کسی شخصی را در حال زنا با زوجه خودش ببیند شرعاً حق دارد زانی را بکشد و همچنین حق دارد زانیه (زوجه) را بکشد در صورتی که علم داشته باشد که زوجه مجبور به عمل زنا نبوده لکن قاتل باید اثبات کند که مقتول را در حال زنای با زوجه‌اش دیده و اقدام به قتل نموده و در این مقام ممکن است گفته شود اگر این قتل در خانه قاتل واقع شده باشد و
مقتول هیچ‌گونه ارتباطی و سابقه آمدوشدی با او نداشته این امر تا حدودی اماره بر صحت دعوای قاتل و یا لااقل عدم قتل عدوانی او باشد. بنابراین ثبوت حق قصاص، محلّ تأمّل است. والله العالم
س663. با توجه به ماده 630 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 که مقرر می‌دارد (هرگاه مردی همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد می‌تواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتی که زن مکره باشد فقط مرد را می‌تواند به قتل برساند. حکم ضرب و جرح نیز در این مورد مانند قتل است.):
1. مبنای معافیت و عدم مسئولیت مرد، دفاع مشروع ـ حدوث حالت برانگیختگی یا تحریک ـ اجرای حد الهی و مهدورالدم بودن زانی و زانیه است یا یک نوع تخفیف مجازات در اجرای مواد قانونی که برانگیختگی و اوضاع و احوال خاص را عامل تخفیف مجازات می‌دانند یا علت جواز حکم چیز دیگری است؟
2. اساساً قتل در حالت مذکور در ماده 630 را تجویز می‌فرمایید؟
ج1و2. علت جواز قتل عندالله هرچه باشد این حکم برای زوج شرعاً ثابت است و این حکمت نیز محتمل است که تشریع آن برای باز داشتن و جلوگیری از گناه باشد. والله العالم
3. اگر مرد، زن خود و مرد اجنبی را در غیر منزل خویش در حالت زنا بیابد (مثلاً در منزل مرد اجنبی قتل وی می‌تواند از مصادیق ماده 630 قرار گیرد یا شرط اساسی منزل مشترک زن و مرد است)؟
ج. بلی، در منزل دیگری هم اگر موضوع محقق شود جواز قتل هست. والله العالم
4. در مورد زنی که به طلاق رجعی مطلقه است، در مدت عده رجعیه چنین قتلی مجاز است برای مرد زن و مرد اجنبی را یا خیر؟
ج. بلی، قتل مجاز است زیرا مطلقه رجعیه حکم زوجه را دارد. والله العالم
5. اگر مرد با زنش تبانی کنند که مرد اجنبی را در آن حالت و تحقق زنا به قتل برساند و زنا واقع گردد در همان وضعیت، آیا قتل زن و مرد اجنبی موجب برائت مرد از قصاص نفس خواهد شد یا خیر؟ در هر حال مجازاتی برای مرد به‌فرض معافیت از قصاص متصور خواهد بود (چون به نحوی موجبات تحقق زنا را فراهم و یک نوع مساعدت و همکاری قائل گردیده است؟)
ج. در فرض سؤال، حکم به جواز قتل مشکل است. والله العالم