س791. احتراماً به استحضار می‌رساند اخیراً طرحی با عنوان (طرح ادغام سازمان بیمه خدمات درمانی در سازمان تأمین اجتماعی) از سوی 29 نفر از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به هیئت‌رئیسه مجلس تقدیم شده و جهت بررسی‌های کارشناسی به کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی ارجاع شده است. امضاکنندگان این طرح، عدم توفیق سازمان بیمه خدمات درمانی، جلوگیری از کارهای اداری موازی هم، اوضاع نابسامان خدمات درمانی و جلوگیری از نارضایتی مردم از بیمه همگانی را انگیزه ارائه این طرح دانسته‌اند.
به موجب این طرح، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است از تاریخ تصویب این قانون نسبت به ادغام سازمان بیمه خدمات درمانی با کلیه تجهیزات اداری و کلیه امکانات و پرسنل در سازمان تأمین اجتماعی اقدام نماید و افراد تحت پوشش خدمات درمانی با همان شرایط تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی قرار گیرند.
اگرچه انگیزه‌های مطروحه از حیث فنی قابل تأمل بوده و به نظر می‌رسد با واقعیات موجود همخوانی نداشته باشد ولیکن این ابهام نیز وجود دارد که آیا از دیدگاه فقه اسلامی و شریعت مقدسه اسلام ادغام دو سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمان تأمین اجتماعی با احکام شرع سازگاری دارد یا خیر؟
همان‌طور که مستحضر هستید مشمولان قانون کار یعنی کارگران و خانواده‌های آنها تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی قرار دارند و منابع مالی بخش درمان سازمان مذکور از محل حق بیمه‌ای که بیمه‌شدگان می‌پردازند، تأمین می‌گردد. این سرمایه تعلق به تک‌تک بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی است که از یک نسل به نسل دیگر منتقل می‌شود، لذا می‌توان صندوق سازمان مزبور را صندوق بین‌النسلی و مشاع پنداشت و سرمایه آن را حق‌الناس دانست.
از سوی دیگر، سازمان بیمه خدمات درمانی کفیل بیمه درمانی گروه‌های مختلف اجتماعی همچون کارکنان دولت، روستائیان، عشایر، دانشجویان، طلاب و روحانیون و خانواده‌های ایثارگران می‌باشد و سرمایه صندوق‌های آن علاوه بر پرداخت بخشی از حق بیمه سرانه توسط بیمه‌شدگان، عمدتاً از جانب دولت در قالب بودجه عمومی کشور تأمین می‌شود به عبارتی دیگر سرمایه صندوق سازمان بیمه خدمات درمانی را می‌توان بیت‌المال تلقی نمود. آیا با توجه به اینکه سرمایه صندوق سازمان تأمین اجتماعی حق‌الناس بوده و مسئولان این سازمان و بیمه‌شدگان تحت پوشش آن یعنی کارگران از تصویب و عملی شدن طرح نمایندگان محترم نگران و ناراضی هستند و از سویی سرمایه صندوق سازمان بیمه خدمات درمانی بیت‌المال محسوب می‌شود، آیا ادغام این دو صندوق از حیث شرعی روا می‌باشد یا خیر؟
مستدعی است با توجه به بیان مجمل طرح ادغام سازمان بیمه خدمات درمانی در سازمان تأمین اجتماعی، قانونگذاران، پژوهشگران و مجریان امور بیمه درمان کشور را از استنباط شرعی خویش بهره‌مند نمایید.
ج. با فرض اینکه دارایی‌ها و اموال سازمان تأمین اجتماعی به نحوی از انحاء، متعلق حقوق افراد باشد و ادغام هر مؤسسه دیگر در آن موجب تضییع حقوق آن افراد شود، مشروعیت ندارد و با عدم ضرر و زیان نیز ادغام قهری بدون موافقت مسئولین صلاحیت‌دار آن جایز نیست. والله العالم