جمعه: 10/فرو/1403 (الجمعة: 19/رمضان/1445)

مقدمه

بسم الله الرحمن الرحیم

أَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَالصَّلَاةُ عَلَی سَیِّدِنَا وَنَبِیِّنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَعَلَی آلِهِ الطَّاهِرِینَ.

﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ * أَیَّاماً مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ كَانَ مِنْكُم مَرِیضاً أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ اُخَرَ وَعَلَى الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعَامُ مِسْكِینٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیراً فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ وَ أَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُم تَعْلَمُونَ﴾؛[1]

«ای كسانی كه ایمان آورده‎اید، روزه بر شما مقرّر شده است؛ همان‌گونه كه بر كسانی‌كه پیش از شما[بودند] مقرّر شده بود، باشد كه پرهیزكاری كنید. [روزه در] روزهای معدودی [بر شما مقرّر شده است]. [ولی] هركس از شما بیمار یا در سفر باشد، [به همان شماره] تعدادی از روزهای دیگر [را روزه بدارد]، و بر كسانی كه[روزه] طاقت‎فرساست، كفّاره‎ای است كه

 

خوراك‌دادن به بینوایی است. و هركس به میل خود، بیشتر نیكی كند، پس آن برای او بهتر است، و اگر بدانید، روزه‌گرفتن برای شما بهتر است».

﴿ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللّهُ بِكُمُ الْیُسْرَ    وَلاَ یُرِیدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ﴾؛[2]

«ماه رمضان [همان ماه] است كه در آن، قرآن فرو فرستاده شده است، [كتابی] كه مردم را راهبر، و [متضمّن] دلایل آشكار هدایت، و[میزان] تشخیص حقّ از باطل است. پس هركس از شما این ماه را درك كند باید آن را روزه بدارد، و كسی ‌كه بیمار یا در سفر است [باید به شماره آن]، تعدادی از روزهای دیگر [را روزه بدارد]. خدا برای شما آسانی می‎خواهد و برای شما دشواری نمی‌خواهد؛ تا شماره [مقرّر] را تكمیل كنید و خدا را به پاس آنكه رهنمونتان كرده است به بزرگی بستایید، و باشد كه شكرگزاری كنید».

«اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَأَلهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَإِجْلَالَ حُرْمَتِهِ، وَالتَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِیهِ، وَأَعِنَّا عَلَی صِیَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیكَ،

 

وَاسْتِعْمَالِهَا فِیهِ بِمَا یُرْضِیكَ، حَتَّی لَا نُصْغِیَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَی لَغْوٍ، وَلَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَی لَهْوٍ وَحَتَّی لَانَبْسُطَ أَیْدِینَا إِلَی مَحْظُورٍ، وَلَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَی مَحْجُورٍ، وَحَتَّی لَا تَعِیَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ، وَلَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَلْتَ، وَلَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا یُدْنِی مِنْ ثَوَابِكَ، وَلَا نَتَعَاطَی إِلَّا الَّذِی یَقِی مِنْ عِقَابِكَ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ المُرَائِینَ، وَسُمْعَةِ الْـمُسْمِعِینَ، لَا نُشْرِكُ فِیهِ أَحَداً دُونَكَ وَلَا نَبْتَغِی فِیهِ مُرَاداً سِوَاكَ»؛[3]

«خدایا بر محمّد و آل او درود فرست؛ و شناختن فضیلت این ماه و بزرگ‌داشتن حرمت آن و خودداری از آنچه در آن حرام كرده‎ای را به ما الهام فرما و ما را بر روزة آن به‌وسیلة نگاه‎داشتن اعضا از معاصی و به‌كاربردن آنها به چیزی كه تو را راضی می‎سازد؛ یاری كن تا آنكه با گوش‎هایمان [صدا و سخن] لَغْوی را نشنویم؛ و با دیدگانمان به‌سوی اعمال لهوی شتاب نكنیم و دست‎های خود را به‌سوی حرام دراز نكنیم و با قدم‎هایمان به‌سوی كاری كه ممنوع شده، نرویم و شكم‎هایمان غیر از آنچه که تو حلال كرده‎ای نگاه ندارد و زبان‎های ما جز به آنچه که تو حدیث كرده‎ای، گویا نشود و رنجی متحمّل نشویم؛

 

مگر در آنچه که ما را به ثواب نزدیك می‎كند و جز آنچه را که از عقاب تو نگاه می‎دارد دست نزنیم. سپس تمام این اعمال را از ریاكاری ریاكاران، و سمعة سمعه‌كنندگان، خالص ساز كه احدی را در آن شریك تو قرار ندهیم و غیر از تو در آن مرادی را طلب ننماییم».

«اَللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا صِیَامَهُ، وَأَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدًی لِلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَی وَالْفُرْقَانِ، اَللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَی صِیَامِهِ، اَللَّهُمَّ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَسَلِّمْنَا فِیهِ، وَتَسَلَّمْهُ مِنَّا فِی یُسْرٍ مِنْكَ وَعَافِیةٍ إِنَّكَ عَلَی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ»؛[4]

«خدایا! همانا كه ماه رمضان آمد و به‌درستی‌كه روزه‎اش را بر ما فرض كردی و در آن قرآن را ـ که راهنمایی برای هدایت مردم و حجّت‎های روشنی از هدایت و فرق‌گذاری بین حقّ و باطل است ـ نازل كردی. بارالها! ما را بر روزة آن یاری كن؛ خدایا! آن را از ما بپذیر و ما را در آن ماه سالم بدار و آن را از ما به آسانی و گذشت و عافیت، خودت تحویل بگیر. به‌درستی‌كه تو بر هر كاری توانایی. ای رحم‌كننده‎ترین رحم‌كنندگان!».

 


[1]. بقره، 183 ـ 184.

[2]. بقره، 185.

[3]. قسمتی از دعای چهل‌و‌چهارم صحیفه سجّادیّه است كه سزاوار است هنگام ورود ماه مبارك رمضان مسلمانان با تأمّل تمام آن دعای عالی‌مضمون را خوانده و خود را برای استفاده از فیوض این ماه شریف آماده سازند. صحیفه سجادیه، ص 213 ـ 214.

[4]. ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ج1، ص65؛ فیض کاشانی، الوافی، ج11، ص397 (باب 62)؛ مجلسی، بحارالانوار، ج94، ص354.

موضوع: 
نويسنده: 
کليد واژه: