مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الوارف، صبح شنبه 2/02/1391 جمعی از فرهنگیان استان بوشهر و همچنین دانش‌آموزان مجتمع فرهنگی و تربیتی توحید قم را به حضور پذیرفتند.
قسمتی از بیانات معظم له به شرح ذیل است:
بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی سید الاولین و الآخرین سیدنا ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین و لاسیما مولانا بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم اجمعین الی یوم الدین.
بنده از حضور شما عزیزان تشكر می‌كنم، و ایّام سوگواری شهادت حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا علیها السلام را تسلیت عرض می‌كنم، و امیدوارم كه قلوب همه به انوار ولایت روشن و منوّر باشد.
هیچ علم و معرفتی بالاتر از معارف و هدایت‌های اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام در عالم بشریت نیست. انسان اگر فرهنگ حقیقی بخواهد، هدایت‌های قرآن و بعد، هدایت‌های اهل بیت علیهم السلام، مثل نهج البلاغة و كلمات قصار امیرالمؤمنین علیه السلام و نیز صحیفه سجادیه و ... همه فرهنگ است، آن هم بالاترین فرهنگ، كه هر كس مؤدب به این آداب و متخلق به این اخلاق شود، به مقامات بالای انسانیت خواهد رسید.
شما نهج البلاغة را كه مشتمل بر بخشی از كلمات حضرت امیر علیه السلام است، و نیز هزاران كلمه قصاری كه از آن حضرت در كتب عامه و خاصه و نیز از سائر ائمه علیهم السلام نقل شده است ملاحظه كنید، همه اینها فرهنگ است. همه این معارف، هدایت‌بخش است، و بر علم و اخلاق انسان می‌افزاید.
اگر انسان بتواند خودش را متصف به معارف دعاهای صحیفه مباركه سجادیه بنماید، و مضامین و هدایت‌های آن را در خودش محقق كند، می‌شود یك انسان ملكوتی، مثلاً این معارف والا را در این دعا ملاحظه كنید «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ بَلِّغْ بِإِیمَانِی أَكْمَلَ الْإِیمَانِ، وَ اجْعَلْ یَقِینِی أَفْضَلَ الْیَقِینِ، وَ انْتَهِ بِنِیَّتِی إِلَى أَحْسَنِ النِّیَّاتِ، وَ بِعَمَلِی إِلَى أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ
تا اینكه می‌فرماید: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اكْفِنِی مَا یَشْغَلُنِی الِاهْتِمَامُ بِهِ، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا تَسْأَلُنِی غَداً عَنْهُ ...»
[1]مقصود اینكه سرمایه‌های بسیار عالی در دست ماست، و اگر این معارف را فرانگیریم، هم به خودمان ظلم كرده‌ایم و هم به این معارف.
شما هر چه معرفت بخواهید، از خداشناسی، پیغمبرشناسی، معادشناسی، اخلاق و عدالت و ... در بیانات اهل بیت علیهم السلام یافت می‌شود. اصلاً مكتب تربیتی اهل بیت علیهم السلام، عالی‌ترین مكتب تربیتی است. آنجا كه امیرالمؤمنین علی علیه السلام می‌فرماید:
«إِنَّكُمْ إِلَى اكْتِسَابِ الْأَدَبِ أَحْوَجُ مِنْكُمْ إِلَى اكْتِسَابِ الْفِضَّةِ وَ الذَّهَب»؛
[2]شما به اینكه كسب ادب و فرهنگ كنید و اخلاق حسنه داشته باشید، محتاج‌ترید تا اینكه طلا و نقره كسب كنید.
یا پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید:
«إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاق؛ من برای اینكه مكارم اخلاق را كامل كنم مبعوث شدم.»
[3]و نیز می‌فرماید:
«أَ لَا أَدُلُّكُمْ عَلَى خَیْرِ أَخْلَاقِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ وَ تُعْطِی مَنْ حَرَمَكَ وَ تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَكَ»؛
[4]می‌خواهید شما را به بهترین اخلاق دنیا و آخرت هدایت كنم؟ با هم روابطتان خوب باشد و به هم نزدیك باشید «تَصِلُ مَنْ قَطَعَك» اگر كسی از شما جدا شده است شما با او پیوند نمایید. «وَ تُعْطِی مَنْ حَرَمَكَ» اگر كسی شما را محروم كرده است و حالا پیش شما آمده، به او عطا كنید، «وَ تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَكَ» اگر كسی به شما ظلمی كرده باشد او را عفو كنید.
مقصود اینكه الحمدلله دینی داریم كه به تصدیق همه بزرگان عالم انسانیت كه از روی تحقیق گفته‌اند و می‌گویند، مكتبی جامع‌‌تر و كامل‌تر از مكتب اهل بیت علیهم السلام، یعنی مكتب محمد و آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین در دنیا نیست.
شما كه اهل فرهنگ هستید حال یا دانش‌آموز و یا معلم و دبیر و استاد، باید بدانید كه رشته تعلیم و تربیت، از همه رشته‌ها بالاتر است، اینكه آیه شریفه می‌فرماید:
«هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَكِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَة»
[5]یعنی هدف انبیا، تربیت و تعلیم با هم است، چرا كه علم تنها و بدون تربیت هیچ فایده‌ای ندارد و بلكه بدتر باعث آزار و اذیت و زحمت بشر می‌شود.
الان این‌هایی كه بر دنیا حكومت دارند و این‌طور ظلم می‌كنند به همین خاطر است كه علم دارند ولی اخلاق ندارند. همین اروپا و آمریكا را كه می‌بینید ظلم می‌كنند با اینكه در صنعت و مطالب علمی پیشرفت كرده‌اند، اما در آنها از اخلاق خبری نیست و تمدن اخلاقی ندارند. آنها گرفتار یك سری رذائل و فسادهای اخلاقی شده‌اند كه دیگر راه بیرون‌رفتن از آن ندارند و همه تسلیم و محكوم آن وضع شده‌اند.
حال انبیای الهی آمده‌اند كه به مردم، هم علم و معرفت بیاموزند، و هم اینكه اخلاقشان را درست كنند. همان‌طوری كه یكی از بزرگان گفته بود: «نحن محتاجون الی العلم، و احتیاجنا الی الاخلاق اكثر» ما محتاج به علم دین هستیم، و دین هم ما را به كسب علم تشویق و ترغیب می‌كند، مع ذلك احتیاج ما به كسب اخلاق بیشتر است.
البته مسلمان‌ها باید در مسائل علمی هم جلو باشند، و از سایرین عقب نمانند. این دستور پیغمبر اكرم صلوات الله علیه و آله است كه می‌فرماید:
«اسْتَغْنُوا عَنِ النَّاسِ وَ لَوْ بِشَوْصِ السِّوَاكِ؛ از دیگران بی‌نیازی بجویید و لو به یك چوب مسواك باشد»
[6]مسلمانان باید بی‌نیاز و مستقل از دیگران باشند، و در مسیر خودكفایی حركت نمایند.
غرض اینكه اخلاق مسلمانان باید طوری باشدكه دیگران متوجه این اخلاق باشند و آن را بستایند و از آن الگو بگیرند، مثل تولستوی كه از شخص پیغمبر صلوات الله علیه و آله آن‌طور تعریف می‌كند: «
و مما لا ریب فیه ان النبى محمداً صلى الله علیه و آله من عظام الرجال المصلحین الذین خدموا الهیئة الاجتماعیة خدمة جلیلة و یكفیه فخراً انه هدى أمةً برمّتها الى نور الحق و جعلها تخضع للسكینة و السلام و تُفضِّل عیشة الزهد و منع الناس عن سفك الدماء و وأدِ البنات و تقدیم الضحایا البشریة و رجل مثل هذا جدیر بالاحترام و الاكرام»
[7]شك نیست كه محمد صلی الله علیه و آله از بزرگترین رجال و مردانی است كه خدمات بزرگ به اجتماع كردند. همینقدر در فخر او بس است كه امتی را به نور حق هدایت كرد و از خونریزی و زنده به گور كردن دختران و قربانی‌كردن انسانها بازداشت و مردی مانند او سزاوار احترام و اكرام است.»
ما باید افتخار كنیم كه مسلمان هستیم، و كتاب ما قرآن، و مكتب ما مكتب اهل بیت علیهم السلام است. باید قدر اینها را بدانیم.
شما عزیزان نوجوان و جوان باید آینده اسلام را شما نگهدارید و بسازید. از همین حالا هم مواظب باشید كه برای آینده، افراد برجسته و افتخارآفرینی باشید. همه می‌توانید. رجال بزرگ تاریخ اسلام هم در نوجوانی و جوانی مانند شما بودند و با درس‌خواندن و زحمت‌كشیدن به این مقامات رسیدند البته چیزی كه مهم است اینكه همه این تلاش‌ها برای خدا باشد.
انسان با این همه استعداد و نعمت اگر نتواند به مقامات بالای علمی آن هم برای خداوند برسد، خیلی ظلم كرده است و نتوانسته از نعمت‌های خداوند استفاده كند.
همه كسانی كه مسئولیت مراكز تعلیم و تربیت را بر عهده دارند اگر كوتاهی كنند، پیش خداوند مسئولند چرا كه امانت بزرگی در دست آنهاست.
به هر حال امیدوارم الطاف حضرت بقیة الله الاعظم اروحنا فداه شامل حال شما باشد، و متوجه باشید كه شیعه چه كسی هستید. امروز همه وجود و حیات ما وابسته به وجود مبارك ایشان است، و ما كه طبق «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً»
[8] از این مرگ نجات پیدا كرده‌ایم باید در مقام اطاعت آنها باشیم انشاء الله. والسلام علیكم و رحمة الله
[1]. صحیفه سجادیه؛ دعای بیستم مكارم الاخلاق.
[2]. غرر الحكم، فصل 14، ح16.
[3]. مستدرك الوسائل، ح12701.
[4]. كافی؛ ج2، باب العفو، ح2.
[6]. وسائل الشیعة؛ ج9، ح12440.
[7]. حكم النبی محمد، تألیف تولستوی.
[8]. مستدرك الوسائل؛ج18،ح22467.
