حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله العالی مرجع گرانقدر شیعه صبح روز دوشنبه 10/11/1390 مسئولان و اساتید بنیاد علمی و فرهنگی «هاد» را به حضور پذیرفتند. در ابتدای این دیدار، مسئولان این بنیاد گزارشی درباره برنامه و فعالیتهای این مركز ارائه نمودند.
معظم له در این دیدار بیاناتی به شرح ذیل ارائه فرمودند:
بسم الله الرحمن الرحیم.
الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی خاتم الانبیاء و المرسلین سیدنا ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین و لاسیما مولانا بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم اجمعین الی یوم الدین.
بنده هم از شما عزیزان تشكر میكنم و از خداوند متعال برای همه مسألت توفیق مینمایم. امیدوارم كه عنایات آقا حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف شامل حال همه باشد و همه ما بتوانیم در این عصر و در این شرایط، اسباب خرسندی و مسرت خاطر مبارك ایشان را فراهم كنیم تا نگرانیهای زیادی را كه آن حضرت دارند، كمتر بشود. انشاء الله.
مسأله اخلاق از اهمّ مطالبی است كه در اسلام؛ در قرآن مجید و روایات و احادیث ائمه علیهم السلام بر آن تأكید فراوانی شده است. دین مقدس اسلام و دستورات ائمه علیهم السلام در این رشته، خود مكتبی با توسعه و گسترش بسیار است كه هیچ جا چنین مكتبی پیدا نمیشود.
ما در این جهت هر چه بخواهیم از كلمات و هدایتهای اهل بیت علیهم السلام استفاده كنیم فراهم است؛ یعنی در هیچ رشتهای از رشتههای اخلاقی نیست كه با عمل یا با قول و یا با هر دو، مردم را هدایت نكرده باشند.
الحمدلله در همه این جهات غنی هستیم و سرمایهها و ذخیرههای اخلاقی كه از اهل بیت علیهم السلام در اختیار ما است بسیار فراوان میباشد.
در روایات و دستورات، اهل بیت علیهم السلام آنچه را كه برای هدایت مردم در رشتههای مختلف شئونات اخلاقی لازم است بیان كردهاند، نهایت این است كه باید اینها تبلیغ و به مردم رسانده شود. البته باید خود ما هم عامل باشیم؛
مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً فَلْیَبْدَأْ بِتَعْلِیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِیمِ غَیْرِهِ وَ لْیَكُنْ تَأْدِیبُهُ بِسِیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِیبِهِ بِلِسَانِهِ.(نهج البلاغة،حكمت73)
و بعد هم میتوانیم با عمل و هم با لفظ و تبلیغ این اخلاق كریمه را به دنیا انتقال بدهیم. هر كجا هم كه این اخلاق بیان شود، فطرت بشر آن را میپذیرند و از آن استقبال میكنند.
هر چه روی این مسأله كار شود، مخصوصاً در حوزهها جا دارد. مسأله اخلاق اختصاص به یك رشته و دسته خاصی ندارد؛ بلكه هر كسی كه بخواهد وارد حوزه شود و نوكری آقا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را واقعاً از دل و جان پذیرفته باشد باید اینطور باشد.
البته گاهی اوقات مطالبی از بزرگان نقل میكنند كه انسان تعجب میكند كه اینها در چه اوج عظمت اخلاقی بودند. اصحاب ائمه علیهم السلام هم دارای مقامات و فضایل اخلاقی فوق العادهای بودند، و به همین خاطر هم مردم بیشتر اقبال و توجه به ائمه پیدا كردند. خود اهل بیت علیهم السلام هم الگوی همه اینها بودند و خود آن بزرگواران دستور میدادند كه اینطور باشید كه ما را به شما بشناسند و بواسطهی شما تربیت شوند كه اگر غیر از این باشد آن وقت هم مردم بدبین میشوند و هم مفاسد بسیاری پیش میآید.
مسئولیتی كه روحانی و شخصی كه این لباس را میپوشد، مسئولیت بسیار بزرگی است. هر چه ما بیشتر قداست مقام و سنگری را كه در آن هستیم نگه بداریم و به مردم معنویاتی را كه باید داشته باشیم ارائه دهیم، دین بیشتر تبلیغ میشود؛ اهل بیت علیهم السلام بیشتر ترویج میشوند.
اگر واقعاً انسان یك موحد خالص باشد، خیلی از نواقص اخلاقی برطرف میشود. دكتر معروفی بود كه در كتاب خودش این بحث كه كتاب كافی اول وارد روایات جنود عقل و جهل میشود را بیان میكند و میگوید این بحث مسأله خیلی مهمی است. این دكتر در این كتاب روایات این باب را شرح میدهد، آنوقت - چون خودش متخصص در امراض روانی است- این را ثابت میكند كه آن صفات حسنهای كه فرمودهاند كه جنود عقلاند اینها همه علامت كمال عقل است و هر كجا كه عقل كامل باشد این صفات حسنه را هم در آنجا است.
صفات رذیله را هم از نظر علمی ثابت میكند و به طوری علمی بیان میكند كه اینها هر كجا كه باشد علامت نقص است. غرض اینكه ما در جنبه هدایتهایی كه از ائمه علیهم السلام صادر شده و به ما رسیده است، الحمدلله سرمایه و ذخایر و وسیلهی هدایت و ارشاد مردم زیاد داریم.
به هر حال مسأله مهم این است كه در این مسیر خط، خطِ ائمه باشد، خط بزرگان دین ما باشد؛ نه اینكه بخواهم بگویم كه بعضی از این خطوط درست نیست و یا نباید باشد اما باید بالاخره مسیر، همان مسیری باشد كه اهل بیت علیهم السلام رفتند.
در همین نوشتههای شما دیدم كه بین اینها زندگی بعضی از عرفا را شرح دادهاید. در این موارد باید خط اهل بیت و شخص پیغمبر صلوات الله علیه و آله باشد. زمان پیامبر هم، افرادی به خیال خود میخواستند مقدس باشند؛ یعنی از دنیا انزوا و گوشهگیری داشته باشند و بگویند كه ما میخواهیم اینطور باشیم. پیغمبر هم به آنها و سیرهشان اعتراض فرمودند.
وظیفه این است كه امثال علامه حلی را معرفی كنید كه چه خدماتی داشته است و یا شیخ طوسی به مردم معرفی شود كه چه زحماتی برای اسلام و تشیع كشیده است.
باید همانطور كه ائمه علیهم السلام و اصحاب آنها حركت میكردند حركت نمود. بعضی خطها طوری است كه نمیشود كل اسلام را آنطور معرفی كرد. بعضی كتابهای آنها را كه انسان میخواند ملاحظه میكند كه با حقیقت تعلیمات قرآن مطابقت ندارد.
در هر صورت، این مطالبی كه عرض شد بسیار حساس و ظریف است. باید طوری اقدام شود تا خطوطی كه ائمه علیهم السلام به دست ما دادهاند و بزرگان دین به آن عمل كردهاند پیاده شود. یك قشر خاص چند نفری را هم نمیشود معرفی كرد كه اگر اینطور شد خطرناك است.
عمده همین است كه مسیر، مسیر همان آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالكریم حائری و آیت الله العظمی بروجردی اعلی الله مقامهما و دیگران از بزرگان دین باشد.
مسأله، مسأله خدماتی مثل صاحب جواهر است كه حدود دهها جلد كتاب در ترویج دین نوشته است. این توفیق خداست، این معجزه است كه ایشان توانسته این كارها را انجام دهد.
یا مرحوم آیت الله نجفی اصفهانی كه در مقابل بهاییها ایستادند و اگر اینها میگفتند كه ما میخواهیم ذكر بگوییم و در خانه بنشینیم و امر به معروف ونهی از منكر نكنیم هرگز كار ترویج دین پیش نمیرفت. باید وارد میدان میشدند؛ باید دفاع از دین و حفظ ثغور دین محفوظ باشد و طوری نشود كه مغفول عنه بماند.
شما عزیزانی كه وارد این میدان شدهاید امیدوارم همه این جهات را رعایت نموده و آنطور كه موجب رضای آقا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف باشد عمل كنید و توفیقاتتان روز به روز زیادتر باشد انشاء الله.
والسلام علیكم و رحمة الله و بركاته