قرآن مجید برنامة كار و دعوت پیغمبر(ص) را در سه قسمت خلاصه میكند:
ـ تلاوت آیات خدا.
ـ تزكیه و تربیت نفوس.
ـ تعلیم كتاب و حكمت.[1]
در حدیث معروف، پیامبر(ص) میفرماید:
«همانا برانگیخته گردیدم تا مكارم اخلاق را به سر
حدّ كمال برسانم».
شخص پیامبر(ص) به تمام اخلاق فاضله و صفات ممتاز آراسته و در
حسن اخلاق، یگانه نمونة كمال بشری و به تصدیق دوست و دشمن مثل اعلا، و سرآمد تمام مردم بود.[3]
استقامت، شجاعت، پایداری و مناعت از هیچكس قابل تحقّق نیست مگر آنكه در نواحی دیگر اخلاق نیز عظیم، برجسته و ممتاز باشد. ایمان و معرفت، یقین و بصیرت، توكّل و اعتماد بر خدا، زهد و صبر باید به حدّ اعلا و وفور در شخص، وجود داشته باشد تا بتواند مظهر آن آیات عظیم و عجیب، خویشتنداری، صبر و استقامت گردد.
1. جمعه، 2.
[2]. ابنسلامه قضاعی، مسندالشهاب، ج2، ص192 – 193؛ بیهقی، السننالکبری، ج10، ص192؛ ابنعبدالبر، الاستذکار، ج8، ص576؛ طبرسی، مکارمالاخلاق، ص8؛ مجلسی، بحارالانوار، ج16، ص210؛ ج68، ص382. اگر مسلمانان با داشتن تعالیم پرارزش اخلاقی و برنامههای جامع آسمانی، در سیاهی فساد اخلاق گرفتار شوند جای بسی تأسّف است و به تقلید از مسیحیها و ملل مغرب زمین، كه فاقد مدنیّت اخلاقی میباشند، از صفات ممتاز اسلامی و آداب پسندیده كه موجب مباهات ملل اسلام بود دست شسته و به بیعفّتی، بیغیرتی و هتك شرف، منحرفساختن جوانان و بانوان و آمیزشدادن آنها با بیگانگان، میگساری، قمار، رقص و توسعة فساد افتخار كنند و مجلّات و مطبوعاتی داشته باشند كه این روشهای ناپسند را ترویج و با انتشار داستانها و سرگذشتهای شهوتانگیز و عكسهای قبیح، آتش غرایز حیوانی جوانان را روشن سازند.
وضعیت فعلی مسلمین و ضعف كنونیشان بهعلّت ملتزمنبودن آنها به احكام اسلام، بیرونشدن امور از برنامههای شرعی و جهل به معارف عالیه و اهداف اسلامی و ضعف آنها در علوم تجربی و صنعت است. مسلمانان باید با تكمیل صنایع و علوم جدید، خود را از بیگانگان بینیاز كرده و پولهایی را كه صرف تقلید از روشهای نكوهیده و آداب زشت غربیها مینمایند صرف ترقّی علم و صنعت كنند تا هم كشورهای اسلامی در شاهراه ترقّی بهسرعت، گام بردارند و هم از فساد اخلاق و آفات تمدّن جدید محفوظ و مصون بمانند.
[3]. اكنون دنیا در آتش نكبت اخلاقی غربیها میسوزد و اضطراب فكری و آشفتگی روحی، میلیاردها انسان را درمانده كرده و هیچكس از طغیان ناگهانی حرص و آز صاحبان سلاحهای ویرانكننده در امان نیست و هر روز از سوء اخلاق و مظالم آنها مطالبی میشنویم و میخوانیم كه انسان از نقل آن شرمنده میشود.
آری! مسلمانها باید در فضایل، كرامت نفس، پاكدامنی، عفّت و امانت، ملّتی نمونه باشند و با تمسّك به كلمة توحید و اتّحاد و همبستگی اسلامی، از قویترین ملل دنیا به شمار روند و نباید حركتی كنند كه اجتماع آنها به یك اجتماع مسیحی و اجتماع دورانهای جاهلیّت شبیهتر باشد تا به یك اجتماع عالی و درخشان اسلامی.