16. در مراسم عاشورا مراسمی چون عَلَمگردانی، چهلچراغكشی و نخلگردانی چه حكمی دارند؟
مانع ندارد.
17. استفاده از عَلَم چه صورتی دارد؟
در مراسم عزاداری سالار شهیدان حضرت ابی عبدالله الحسین(علیه السلام) استفاده از عَلَم كه تعظیم شعائر محسوب میشود بهشرط اینكه مشتمل بر مجسّمه ذیروح كه حرام است نباشد، اشكال ندارد؛ بلكه مطلوب است.
18. در ایام عاشورا ضریحمانندی به نام نخل را به اسم و رسم عزاداری ملبّس به اَلبسه و اَقمشة فاخره میكنند، با عنایت به فتوای مرحوم حضرت آیتالله العظمی بروجردی که فرمودهاند: «عزاداری در ایام عاشورا برحسب متعارف بلاد مختلف است و آنچه در هر بلدی مصداق عزاداری است مانعی ندارد»، نظر حضرتعالی دراینباره چیست؟
آنچه استاد عظیمالشأن ما+ در پاسخ سؤال مذكور فرمودهاند موردتأیید اینجانب است.
19. آیا شمع روشنكردن در شام غریبان سیدالشهدا(علیه السلام) را بلااشكال میدانید؟ آیا از مصادیق بدعت نمیباشد؟
اشكال ندارد.
20. در بعضی از مراسمها، شبیهسازی انجام میشود، مثل درستكردن قبر مطهر حضرت زهرا÷ و تابوت حضرت رقیه÷، حكم آن چیست؟
اشكال ندارد.
21. نظرتان راجع به تعزیهخوانی چیست؟
تعزیه و شبیهخوانی اگر مشتمل بر آلات لهو از قبیل طبل و شیپور و سنج نباشد و اشعار دروغ و غنا نخوانند و مرد، لباس زنان را نپوشد اشكال ندارد.
22. بعضی افراد در تعزیه نقش امام معصوم(علیه السلام) یا نقش شخصیتهایی مثل حضرت عباس(علیه السلام) را اجرا میكنند و حال آنكه صاحب سابقه درخشانی نیستند و فقط به جهت اینكه خوب برنامه اجرا میكنند آن نقش را به عهده میگیرند نظر مبارك را بیان نمایید.
درخشانبودن سابقه تعزیهخوان شرط نیست ولی اگر سوءسابقه خصوصاً سوءحال فعلی، عرفاً توهین باشد نباید آن اشخاص، مجری باشند. اصولاً مناسب است عزاداری حضرات ائمه طاهرین^ بهصورت مجلس روضهخوانی برگزار شود تا سخنرانان عالِم و وعاظ و روضهخوانهای متعهد ضمن ذكر مصائب آن بزرگواران با ذكر فضائل و مناقب و تاریخ زندگی ایشان و بیان احادیث و احكام و تبلیغ معارف اسلام و دفع بدع و شبهات، مردم را آگاه و به مكتب اهلبیت^ هدایت و ارشاد نمایند.
23. اخیراً مطرح میشود كه مجالس عزاداری خصوصاً عزای سیدالشهدا(علیه السلام) از صورت سنّتی و روضهخوانی و استماع آن خارج بشود و بهصورت نمایشی و تئاتری تبدیلگردد، بلكه به این مطلب اصرار میورزند. نظر مباركتان را بیان فرمایید.
اقامه عزای آن بزرگوار باید با ذكر مصائب از كتب صحیحه معتبره توسط ذاكرین و علمای محترم با حفظ شئون اهلبیت^ باشد و بهصورت تئاتر درآوردن معمولاً خالی از لوازم فاسده و غیرشرعی نیست.
24. حكم خرید، فروش، چاپ، تولید و یا استفاده از عكسها و پوسترهایی كه از چهرة ائمة معصومین(علیهم السلام) تهیه شده است، چگونه است؟
عكسها و پوسترهای مذكور، مستند صحیحی ندارند؛ خوب است از این عمل خودداری شود.