بدیهی است كه هنگامی میتوان بهطور تحقیق در اطراف ارزش و هدف و علل قیام و نهضتی اظهار نظر كرد كه شخصیّت رهبر آن قیام را شناخته و از اخلاق و فضایل و علم و معارف و محیط و سوابق زندگی او آگاه باشیم، و اگر پیرامون یك نهضت، پیش از شناختن شخصیّت صاحب آن، نظری بدهیم قابل اعتماد نخواهد بود.
مثلاً در شناختن حقیقت دعوت اسلام، علاوه بر قرآن مجید و تعالیم و برنامههای اسلام، باید سوابق زندگی حضرت پیغمبر اعظم(ص) و خاندان گرامی، و اخلاق و سلوك و معاشرت و روش آن حضرت را در جنگها و غزوات و حالات دیگر، راهنمای معرفت و تحقیق قرار داد.
برای شناختن ارزش و حقیقت، و علل و نتایج قیام امامحسین(علیهالسلام) نیز ناگزیریم فضایل و احادیث مناقب و معجزات و كرامات و مكارم اخلاق و محامد اوصاف و محبوبیّت و نفوذ اجتماعی و اعتراف دشمنان به شخصیّت بینظیر آن حضرت را هرچند بهطور نمونه و خلاصه باشد از نظر بگذرانیم تا هم به ثواب ذكر فضایل آن حضرت نایل شویم، و هم به حق آن پیشوای بزرگ آزادمردان، بهقدر استعداد و بینش خود معرفت پیدا كنیم.