پیش از اینكه بشر عملاً دستبهكار تصرّف كرات و مسافرت به ماه شود، دانشمندان به استناد آیات قرآن این استعداد را برای بشر ثابت میدانستند.
یكی از آیاتی كه امكان نفوذ و دستیافتن بشر را به آسمان و كرات آسمانی اعلام كرده است، این آیه كریمه است:
«ای گروه جنّیان و انسیان، اگر میتوانید از كرانههای آسمانها و زمین به بیرون رخنه كنید، پس رخنه كنید. [ولی] جز با [به دستآوردن] تسلّطی رخنه نمیكنید».
به نظر ما صریحترین آیاتی كه به تسخیر بشر بر آسمان و زمین و آنچه در آنهاست دلالت دارد، آیاتی است كه چند رقم از آنها را در اینجا میآوریم:
«و شب و روز و خورشید و ماه را برای شما رام گردانید، و ستارگان به فرمان او مسخّر شدهاند. مسلّماً در این [امور] برای مردمی كه تعقّل میكنند نشانههاست».
«آیا ندانستهاید كه خدا آنچه را كه در آسمانها و آنچه را كه در زمین است، مسخّر شما ساخته و نعمتهای ظاهر و باطن خود را بر شما تمام كرده است؟».
«و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمین است به سود شما رام كرد؛ همه از اوست. قطعاً در این [امر] برای مردمی كه میاندیشند نشانههایی است».
اینگونه آیات بهصراحت از اینكه مخلوقات نامبرده، بالقوّه مسخّر انسان هستند، خبر داده و بشر را به استعداد خدادادیاش برای تسخیر آفتاب و ماه و آنچه در آسمان و زمین است و بهرهبرداری از آنها متوجّه فرموده و او را برای به فعلیّت رساندن این قوّه و استعداد و تسخیر مخلوقات زمینی و فضایی آماده، شجاع و گستاخ مینماید.
بدیهی است، مراتب و درجات تسخیر متفاوت است و فعلیّت این استعداد و مقدار استفاده بشر از آن، وابسته به كوشش و همّت خود او میباشد.
كشاورزی، درختكاری، نهرسازی، سدسازی و اموری از این قبیل، تسخیر زمین، آب و هوا، گیاه و درخت است. استفاده از معادن و سنگها و خانهسازی، آجرپزی، نجّاری، آهنگری و... نیز تسخیر زمین، خاك، درخت، آتش، آهن و... است. هرچه بشر بیشتر بكوشد دایره تسخیراتش وسیعتر میشود.
استفادة از شیر حیوانات و ساختن انواع لبنیّات، استفاده از پشم آنها برای لباس و فرش و از پوست آنها برای پایافزار و از گوشت آنها برای غذا و خوراك نیز تسخیر حیوان است.
استفاده از ماه و ستاره بهمنظور راهیابی و تعیین ماه و سال و استفاده از نور آفتاب، برای پرورش جسم انسان و حیوان و پرورش نبات و معدن، همه تسخیر آفتاب و ماه توسّط انسان است.
قدمگذاشتن در ماه و سفركردن به كرات آسمانی و دست تملّك بهسوی آنها درازكردن نیز تسخیر است.
به همان اندازهای كه استعداد بشر توسعه دارد، به همان حد هم دامنه این تسخیرات توسعهپذیر است.
پس قرآن نهفقط با این پیشرفت مخالفتی نكرده و نهفقط آن را غیرممكن نشمرده، بلكه بشر را به كوشش هرچه بیشتر تشویق میكند و آسمان و زمین و ماه و آفتاب را مسخّر فكر او میشمارد.
زنده باد قرآن! زنده باد تعالیم افتخارآمیز اسلام! و زنده باد مؤمن روزهداری كه هلال ماه رمضان را با این كلمه پرمعنا «رَبِّی وَرَبُّكَ اللهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ» خوشآمد میگوید.
ولی جای تأسّف است كه مسلمانان از این تعالیم الهام نگرفته و در علوم و صنایع عصر حاضر از دیگران عقب مانده و به تفكّر و تحقیقی كه قرآن همه را دعوت به آن كرده ـ چنانچه شایسته است ـ نمیپردازند. ما كتاب و دینی داریم كه با هر ترقّی و پیشرفتی در زمینه علم و صنعت موافق است. هرچه علم پیشرفت كند، عظمت و حقیقت آن روشنتر میشود و در هر زمینهای، راهنمایی بهتر از آن برای بشر یافت نخواهد شد.
اگر بشر صدها هزار ستاره و كهكشان را مسخّر كند، از شوكت و عظمت و قدرت هدایت قرآن چیزی كاسته نمیشود؛ و تعالیم این كتاب از اعتبار و ارزش نمیافتد:
«و هركس جز اسلام، دین [دیگر] جوید، هرگز از وی پذیرفته نشود، و وی در آخرت از زیانكاران است».