بهترین دعاها، دعایی است كه برای زیادتی معرفت و نورانیّت قلب، پاكی و صفای باطن، حسن عاقبت و توفیق در كارهای خیر، كسب ثواب، تخلّق به اخلاق حمیده، انجام وظایف اسلامی، طلب مغفرت و آمرزش و تقرّب به درگاه باریتعالی باشد.
اینگونه دعاها یقیناً مستجاب است و آثار اجابت آن خیلی زود ظاهر میشود و شخص با اینگونه ادعیّه بهسوی خدا سفر میكند و به درگاه او نزدیك میشود.
ادعیّه دیگر در صورتی مستجاب میشود كه با سنن الهی مطابق بوده، و از سوی دیگر موافق مصلحت دعاكننده باشد.
گاهی ما دعا میكنیم و در آن دعا از خداوند بلا و گرفتاری را برای دیگری طلب میكنیم، كه اینگونه دعاها یقیناً مستجاب نیست و خداوند عادلِ حكیم حلیم، منزّه از این است كه چنین دعاهایی را مستجاب فرماید.
اینگونه دعاها علامت عدم رشد و كمی معرفت و بیصبری دعاكننده است.
كاملترین ادعیّه، آنهایی است كه قرآن از زبان پیغمبران و مؤمنان حكایت كرده و دعاهایی است كه از پیغمبر اعظم و اهلبیت آن حضرت(علیهمالسلام) روایت شده است.
این دعاها مثل: دعای كمیل، دعای عرفه، دعای ابوحمزه، دعاهای صحیفه كامله سجّادیّه، دعاكننده را در اوج مقام بلند انسانی قرار داده و بهسوی عوالم بالا پرواز میدهد.
از جهات بسیار ارزنده دعا، جنبه تربیتی آن است. مضامین دعاهایی كه از پیشوایان دین و رهبران مذهب وارد شده، همه تربیتی و آموزنده و تكمیلكنندة بصیرت و معرفت است.
راجع به دعا و آثار و بركات و شرایط و آداب آن در این مجال نمیتوان حقّ سخن را ادا كرد و علاوهبرآن از عهدة ضعیفانی چون من
نیز خارج است و خوانندگان گرامی باید كتب بزرگ و پرارزشی را كه علما و اساتید فن در این موضوع نوشتهاند، مطالعه فرمایند.
ازجمله اخبار دربارة «فضیلت دعا» این روایت است:
«دعا مغز و حقیقت بندگی و پرستش است».
و نیز در حدیث دیگر است:
«دعا اسلحه مؤمن و ستون دین و نور آسمانها و زمین است».