پنجشنبه: 9/فرو/1403 (الخميس: 18/رمضان/1445)

برنامه عبادی ماه رمضان

یكی از برنامه‎ها، همین برنامه «روزه ماه رمضان» است.

آیا می‎دانید و هیچ فكر كرده‎اید كه اجرای این برنامه در هر سال تاچه‌حد انسان را به خود بازمی‎گرداند و ضمیر فرد را آگاه و شعورش را بیدار می‎سازد؟!

آیا اندیشیده‎اید كه اجرای برنامه ماه رمضان توسّط انسان‎هایی كه در عصر ما گرفتار مسائل مادّی و حیوانی، مسابقات بیهوده، شهوت‎رانی‎های بی‎نهایت كثیف و شرم‎آور، شركت در مجالس لهوولعب و رقص و قمار، میگساری و صدها آفت دیگر شده‎اند، چه آثار نیك و سودمندی دارد و چگونه آنان را از منجلاب این پلیدی‎ها نجات می‎دهد؟

 

كسانی كه در طول سال به‌واسطه اشتغالات مادّی حتّی برای لحظه‎ای فرصت توجّه به امور روحانی را نداشته‎اند و از وجدان انسانی خود جدا شده و موج اجتماع، آنان را از این سو به آن سو پرتاب كرده و پناهگاه و آسایشگاهی نیافته‎اند، اكنون در پناه ماه رمضان می‎آرمند و در لذایذ روحانی و معنوی غرق می‎شوند؛ با خدا مناجات كرده و دعا می‎خوانند:

«اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ إِیمَاناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِی».[1]

گریه كرده و اشك می‎ریزند؛ و با روحی سرشار از امّیدواری عرض‌ امّید نموده و دعای:

«إِلَهِی لَوْ قَرَنْتَنِی فِی الْأَصْفَادِ، وَمَنَعْتَنِی سَیْبَكَ مِنْ بَیْنِ الْأَشْهَادِ، وَدَلَلْتَ عَلَى فَضَائِحِی عُیُونَ الْعِبَادِ وَأَمَرْتَ بِی إِلَی النَّارِ وَحَلْتَ بَیْنِی وَبَیْنَ الْأَبْرَارِ مَا قَطَعْتُ رَجَائِی مِنْكَ، وَمَا (لَا) صَرَفْتُ تَأْمِیلِی لِلْعَفْوِ عَنْكَ وَلَاخَرَجَ حُبُّكَ مِنْ قَلْبِی أَنَا لَا أنْسِی أَیَادِیكَ عِنْدِی».[2]

 

را زمزمه می‎كنند كه دین، منبع امّید و خدا مصدر تمام خیرات است و غیر از این مادّیّات، غیر از جنگ‎ها و مسابقه‎ها، خیانت‎ها و جنایت‎ها، استثمارها، پرده‌دری‎ها و بی‎غیرتی‎ها، غیر از این مجالس هرزه‌گی و دانس‎ها و رقص‎ها، سینماها و كاباره‎ها - ‎كه خسته‎كننده روح و تاریك‌كننده باطن و باعث تضعیف اعصاب و پرده خرد و بینش و كشنده غیرت و مردانگی و شخصیّت است - عالم دیگر و لذّت‎های بهتری وجود دارد.

می‎فهمند كه آدمیزاد می‎تواند به مادّیّات بی‎اعتنا باشد و در مقابل شهوات، امیال تشنگی و گرسنگی، زبان، چشم‎چرانی و... سر خم نكند.

می‎فهمند كه آرامش واقعی روح، در یاد خداست و در عالم فضایل انسانی صفاتی مانند: راستی و درستی، شكیبایی، بشردوستی، خدمت به همنوع، دانش‌پژوهی، نیكوكاری، فروتنی و دادگری وجود دارد؛ و مزاحمت، دشمنی و كینه، جنگ، بی‎خانمان‌كردن و صفاتی از این قبیل در آن راه ندارد.

عالم فضایل عالمی است كه هرچه بشر، عالی‌همّت و بلندنظر باشد، زودتر در آن به مقصد می‎رسد.

راستی، كدام مدرسه و چه مكتبی برای تربیت این بشر، بهتر از ماه رمضان است؟

در ماه رمضان شعائر اسلام ـ كه شعائر انسانیّت و فضیلت است ـ

 

زنده می‎شود. نمازجماعت‎ها رونق یافته و در آن مساوات اسلامی و حسّ هم‌ردیفی و هم‌قدمی آشكار می‎شود.

همه می‎فهمند كه بنده یك خدا هستند و این امتیازات مادّی بی‎ارزش است و كسی كه به خدا نزدیك‎تر و خلوصش بیشتر باشد ـ ‎سلطان یا رعیّت، كارفرما یا كارگر، فرمانده یا سرباز ساده‎ ـ محترم‎تر است.

غرورها، خودخواهی‎ها، كبرها و طمع‎ها و حسدها همه در ماه رمضان ضمن اجرای برنامه‎هایی از قبیل: ادعیّه، مجالس وعظ و خطابه و... به اندازه قابل‌توجّه ضعیف یا نابود می‎شود.

اگر كسانی ‌كه مادّیّات، چشم بصیرت آنان را كور كرده، این برنامه‎های اسلامی را انجام دهند و از لذایذ مادّی كناره‎گیری نموده و به حال معنوی خود برسند، در یازده ماه دیگر سال نیز از حدود اعتدال، چندان تجاوز نمی‎كنند.

ادعیّه‎ای كه در ماه رمضان می‎خوانیم، هریك درسی آموزنده و راهنمایی برای توجّه به مصالح عموم و آسایش همگان است.

این جمله‎ها، گویای احساسات و خواسته‎های روزه‎دار است:

«اَللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَی أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ. اَللَّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِیرٍ، اَللَّهُمَّ أَشْبِعْ كُلَّ جَائِعٍ ...».[3]

هریك از دعاهایی كه خوانده می‎شوند، نردبان ترقّی و تكمیل

 

خداشناسی و خداپرستی و آموزنده معارف اسلام و مبیّن ارتباط بنده با خدای جهان و محكم‎كننده اركان ایمان است.

ما باید از ماه رمضان حداكثر استفاده را برده و شكر این خوان گسترده و نعمت بی‎دریغ را به‌جا آوریم و از موائد و غذاهای روحی آن بهره‎مند گردیم.

 

[1]. کلینی، الکافی، ج2، ص524؛ طوسی،‌ مصباح‌المتهجد، ص565؛ ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ج1، ص175. «خدایا! از تو ایمانی را درخواست می‌کنم که با آن همیشه قلبم را تصرّف کنی و به دست بگیری».

[2]. از دعای ابوحمزه : «معبود من! اگر مرا در قیود دربند كنی، و در بین گواهان عطایت را از من بازگیری؛ و چشم‎های بندگان را بر رسوایی‎های من دلالت دهی؛ و فرمان دهی مرا به‌سوی آتش برند، و میان من و نیكان حایل شوی، امّیدم را از تو نمی‎گیرم و آرزویم را از عفو تو برنمی‎گردانم و دوستی تو از دلم بیرون نمی‎رود. من نعمت‌های تو را ـ كه در نزد خود دارم ـ فراموش نمی‎كنم». ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ج1، ص167؛ کفعمی، المصباح، ص595.

[3]. کفعمی، المصباح، ص617؛ مجلسی، بحارالانوار، ج95، ص120 (دعای ماه مبارک رمضان). «خدایا! بر اهل قبور شادی و سرور عطا کن، خدایا هر نیازمندی را بی‌نیاز کن، خدایا هر گرسنه‌ای را سیر کن ...»

موضوع: 
نويسنده: