127. اگر در بین نماز ظهر شك كند كه نیت نماز ظهر كرده یا عصر، چه باید بكند؟
باید به نیت ظهر، نماز را تمام كند، و صحیح است.
128. اگر هنگام قرائت تسبیحات اربعه نماز چهار ركعتی شك كند سه ركعت خوانده یا چهار ركعت تكلیف چیست؟
شك سه و چهار در هر جای نماز كه پیش آید ـ اگر بعد از تأمل، ظّن به یك طرف پیدا نشود ـ باید بنا را بر چهار بگذارند و نماز را تمام كنند و بعد از نماز، یك
ركعت نماز احتیاط ایستاده یا دو ركعت نشسته بهجا آورند؛ و نماز صحیح است.
129. كسانی كه در نماز حواسپرتی دارند و شك میكنند، وظیفهشان چیست؟
با حواسپرتی معمولی، نماز باطل نمیشود؛ گرچه از ارزش آن كاسته میشود و برای حضور قلب در نماز، انتخاب زمان و مكان مناسب، نماز اول وقت و در محل خلوت و نیز شركت در نماز جماعت توصیه شده است. توجه كافی به مقدمات نماز و دقت در آن، همانند وضوی شاداب گرفتن و گفتن اذان و اقامه و مستحبات دیگر، بهجا آوردن نافلهها، توجّه به مفاهیم نماز و خود را در محضر خدا دیدن، در پیدایش حضور قلب و پیشگیری از عارضه حواسپرتی و شك، مؤثر است.
130. اگر در نماز حواسمان نباشد، آیا میتوانیم نماز را به هم زده، دوباره شروع كنیم؟
برهم زدن نمازِ واجب و از سرگرفتن آن جایز نیست؛ مگر آنكه حواس شما بهقدری پرت شود كه متوجه نماز نباشید و نفهمید اصلا چه كار میكنید.
131. در بین نماز عصر یقین كردم نماز ظهر را نخواندهام، آیا لازم است نماز را تمام كنم یا میتوانم نماز را باطل نمایم و نماز ظهر را شروع كنم؟
در این مورد لازم است نیت خود را به نماز ظهر برگردانید و نماز را تمام كنید و همچنین است كه اگر در بین نماز عشاء متوجه شدید نماز مغرب را نخواندهاید و وقت عدول به نماز مغرب نگذشته است ـ یعنی وارد ركوع ركعت چهارم نشدهاید ـ لازم است با نیت نماز مغرب، نماز را به پایان برسانید.
132. قصد خواندن نماز ظهر داشتم، اشتباهاً نماز عصر را نیت كردم، حكم آن چیست؟
اگر قصد خواندن نماز ظهر داشتید و اشتباهاً گفتید نماز عصر میخوانم، یعنی اشتباه در تطبیق كردهاید و بعد متوجه شدید، نماز شما بهعنوان ظهر صحیح است؛ اما اگر واقعاً قصد نماز عصر كردید و در بین نماز متوجه شدید ـ چنانچه نماز ظهر را نخوانده باشید ـ نیت را به نماز ظهر برگردانید و نماز را بهعنوان ظهر تمام كنید.
133. اگر بعد از تمام شدن نماز ظهر، شك كنیم كه سه ركعت خواندهایم یا چهار ركعت، چه وظیفهای داریم؟
به شك خود اعتنا نكنید.
134. اگر در سجده یا پس از سر برداشتن از مهر، شك كنیم كه یك سجده انجام دادهایم یا دو سجده، وظیفه چیست؟
در مورد سؤال لازم است سجده دیگری را انجام دهید،
تا یقین به انجام دو سجده حاصل شود.
135. اگر در حال قرائت تسبیحات اربعه، شك در تعداد سجدههای ركعت قبلكردیم، چه وظیفهای داریم؟
در مورد سؤال، به شك خود اعتنا نكنید، و نماز را ادامه دهید.
136. اگر در تعداد ركعات نماز صبح شك كنیم، آیا میتوانیم بنا را بر دو بگذاریم؟
شك در ركعات نمازهای دو ركعتی و سه ركعتی، موجب بطلان نماز میگردد؛ بنابراین، در مورد سؤال، اگر پس از كمی تأمل، ظنّ به یك طرف پیدا نكردید، نماز باطل است و باید دوباره آن را بهجا آورید.
137. اگر در حال خواندن سوره قل هو الله، شك كردم كه حمد را خواندهام یا نه، آیا تكرار حمد لازم است؟
لازم نیست، و بهطوركلی هرگاه مشغول ذكر یا فعلی از افعال نماز بودید و در ذكر یا عمل قبلی شك كردید، به شك خود اعتنا نكنید؛ مثلاً اگر در وقت خواندن سوره حمد، در تكبیرةالاحرام شك كردید؛ یا در سجده، شك در بهجا آوردن ركوع نمودید و یا در وقت گفتن سلام نماز، در تشهد، شك كردید به شك خود اعتنا نكنید و در اصطلاح فقهی، این شك، «شك در چیزی است كه محل آن گذشته است».
138. اگر پس از گفتن یكی از كلمات نماز، در صحیح ادا كردن آن كلمه شك كنم، چه وظیفهای داریم؟
پس از گفتن اذكار نماز یا قرائت حمد و سوره، اگر در صحیح گفتن آن شك كردید، به شك خود اعتنا نكنید.
139. در حال سجده، شك كردم كه سجده آخر نماز است یا سجده شكر؛ چه كاری باید انجام دهم؟
پس از برخاستن از سجده، تشهد و سلام را بگویید؛ زیرا در این صورت، اگر سجده آخر بوده، به وظیفه خود عمل كردهاید و اگر در واقع، سجده شكر بود، تشهد و سلام اضافی ضرری به نماز نمیرساند.
140. اگر پس از اذان مغرب نسبت به خواندن نماز ظهر و عصر شك كردیم، قضای آن لازم است یا خیر؟
در مورد سؤال كه شك در انجام نماز، بعد از گذشتن وقت آن حاصل شده است، خواندن قضای آن لازم نیست.