روزی مرحوم آیتالله العظمی بروجردی در درس فرمودند: میخواهم مطلبی را بگویم تا دیگران هم بدانند و آن اینکه: مرتب به من نامه مینویسند که این آقایان طلبه چه وقت به مقصد میرسند؟ و تحصیلاتشان تمام میشود؟ و مقصودشان حاصل میشود؟ در جواب میگویم:
اگر مقصود اینها دنیا باشد، هیچ وقت به مقصد نمیرسند، چون راه دنیا این نیست و راههای دیگری برای مقاصد دنیایی هست که میتوانند از آن راهها به دنیا برسند. این راه، راه خدا و تحصیل علم و کسب کمالات معنوی و درجات اخروی است و اگر مقصود اهدافی است که باید در این راه مورد نظر باشد همین الآن رسیدهاند. اینها از
روزی که شروع میکنند به خواندن درس و تحصیل به مقصد رسیدهاند البته این مقصد مراتبی دارد هر ساعتی به هر درسی که شما میروید مقام بالاتری را کسب میکنید و درجهای را طی میکنید البته درجات معنوی و سیر الی الله و قرب به خداوند متعال.
اگر انسان خلوص نیت داشته باشد، تا وقتی که به هر مقامی برسد همیشه به مقصود خود رسیده است البته مقاصد مختلف است یکی میشود علامه حلّی با آن مقامات و درجات و آنهمه کتاب در هر رشتهای اعمّ از کلام و فقه و تفسیر و رشتههای دیگر.
این کار برای خدا است و از این جهت انسان از اول به مقصد رسیده است، نهایت اینکه دائماً در این مقصد بهسوی ترقی و کمالات و مقامات بالاتر سیر میکنند.
مسألۀ مهم این است که قدر فرصتهایی که الآن برای شما فراهم است بدانید، توجه داشته باشید برای چه کاری آمدهاید مقصد بسیار مهم است و هرچه در این راه بیشتر تلاش و کوشش کنید، درس بخوانید، سؤال کنید، بحث و بررسی کنید، تکرار کنید، زودتر به مقامات بالاتر نائل میشوید.
در حالات بعضی از بزرگان نقل میکنند که اصلاً نمیگذاشتند وقتشان از بین برود، روز تعطیلی هم مشغول مطالعۀ کتابهای اسلامی و علمی بودند، اینها موجب میشود که انسان جامعیتی پیدا کند که بتواند پاسخگوی حوائج مسلمانها باشد.