سه شنبه: 29/اسف/1402 (الثلاثاء: 9/رمضان/1445)

85
اهمیت قضا در اسلام و وظایف قضات[1]

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿یَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِیفَةً فِی الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَینَ النَّاسِ بِالْحَقِّ﴾.[2]

مسألۀ عدالت و دادگستری از اهمّ مسائلی است که هم در قرآن مجید و هم در روایات و سیره ائمه معصومین(ع) مخصوصاً شخص مقدس حضرت امیرالمؤمنین(ع) به آن اهمیت بسیار بالایی داده شده است، در هیچ مکتبی نسبت به امر عدالت و دادگستری و صحت قضا و داوری بین مردم به‌قدری که در دین مقدس اسلام اهتمام داده شده و راهکارهایی که به قضات داده شده در هیچ دینی نیست.

اگر کسی توجه اسلام را به این مسأله که از اهمّ مسائل حیاتی جامعۀ بشر است با مکتب‌های دیگر مقایسه کند متوجه می‌شود قواعد و قوانینی در اسلام هست که هرچه بشر فکر کند و بخواهد بالاتر از آن را بیاورد ممکن نیست مثلاً همین قاعدۀ مشهور و معروف که:

«الْبَیِّنَةُ عَلَى الْمُدَّعِی وَالْیَمیِنُ عَلَى مَنْ أَنْکَرَ»[3] این قانون، بسیار بزرگ و مهم است.

قضای اسلام الهی است، مثل قوانینی نیست که امروز می‌گویند و فردا عوض می‌کنند، دوباره پس‌فردا می‌گویند و هر روز مطلبی است. ١٤٠٠ سال است در تمام

 

عالم اسلام همین قضای اسلامی‌ امور یک میلیارد مردم را منظم کرده است چه شیعه و چه سنی.

من وقتی ابتدای امر بود به آقایان عرض کردم اگر می‌خواهید عدالت پیاده شود بیایید از اول، مطلب را بر اساس اسلام پیاده کنید نه اینکه چیزهایی که بوده است جرح و تعدیل کنید، بلکه بیایید از اول وارد شوید و نظاماتی را که اسلام در قضا و شئونات مختلفش دارد پیاده کنید. این مطالب مکرر بحث می‌شد و بنده نظراتی را که داشتم عرض می‌کردم.

اگر بخواهیم دادگستری اسلامی‌ داشته باشیم باید از اول اساسش را بر اساس تعلیمات و نظامات اسلام قرار دهیم، آن‌وقت هرچه جلو برویم، پیشرفت می‌کنیم و دادگستری اسلامی‌تر می‌شود و عدالت گسترده‌تر می‌شود و اگر غیر از این باشد چیز دیگری می‌شود که نمی‌توان به آن اعتماد کرد.

 

[1]. دیدار جمعی از کارآموزان قوۀ قضاییه با حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی‌مدظله‌العالی در تاریخ 14 بهمن 1387.

[2]. ص، 26. «ای داوود ما تو را خلیفه (و نماینده خود) در زمین قرار دادیم، پس در میان مردم به حق داوری کن».

[3]. «شاهد آوردن بر عهده مدعی و قسم خوردن بر عهده منکر است.»

نويسنده: