کشاورزان عزیزی که زحمات تولیدی را با آنهمه مشقت و مرارت انجام میدهند در عبادتند و کار آنها از عبادات مهم است. این عبادتی است که نتیجۀ آن عزّت اسلام و مسلمین است مخصوصاً خودکفایی مسلمانان که اساس تمدّن هر جامعه است و نقش آن در آبادانی کشور مهم است.
یکی از کارهایی که اسلام به آن اهمیت داده است، عمران بلاد و آباد کردن زمینهای خدا است.
اینها نعمتهای خدا است و باید از آن استفاده کرد و نباید هدر برود و این مطلب بستگی به رشد جامعه دارد، که چقدر بتواند از نعمتهای خداوند متعال استفاده و بهره ببرد. بسیاری هستند که این نعمتها را دارند ولی نمیتوانند از آن استفاده کنند. امروز در دنیا راههای کشاورزی تغییر کرده است و باید کشاورزی ما هم به کیفیتها و اسلوبهای پیشرفته باشد.
امیدوارم برنامهها به صورتی باشد تا مردمی که در روستا زندگی میکنند به شهرها مهاجرت نکنند، جاذبههایی ایجاد شود.
مسأله مهم حسن نیت و دلسوزی و عشق و علاقه اشخاصی است که مشغول به انجام کار هستند، کارها را خوب انجام دهند و مخصوصاً به ضعفا و کسانی که بیشتر زحمت میکشند رسیدگی کنند، حقوق آنها را محفوظ دارند و امتیازاتی که باید داشته باشند حفظ شود. در روایت آمده است:
در روایت دیگر فرمودهاند:
کار بسیار بزرگی است، کسانی هم که این مسئولیت را دارند مسئولیتشان قداست و اهمیت دارد.
باید بدانیم که همه یک وظیفه را انجام میدهیم و آن عزّت و سربلندی اسلام و مسلمین است، همه باید متوجه باشند هرکسی همانطور که از اجتماع استفاده میکند باید وجودش برای اجتماع نافع باشد، باید آن چیزی که از جامعه میگیرد به جامعه بدهد و الا اهل کمفروشی میشود. قرآن میفرماید:
کسانی که از اجتماع میگیرند ولی نفعی به اجتماع نمیرسانند میشود گفت مصداق همین آیه هستند.
کسانی که از مردم زیاد میگیرند ولی به مردم کم منفعت میرسانند مدیون دیگران هستند چون همه از همدیگر استفاده میکنند. کشاورزان زحمت میکشند و آنچه به عهده دارند به مردم میدهند. جامعه و دولت هم باید طلب آنها را بپردازند. همه باید دین خود را به همدیگر ادا کنند.
امیدوارم خداوند به کسانی که در مقام خدمت و عزّت و سربلندی مسلمانان هستند توفیق دهد و زحماتشان مورد توجه حضرت ولیّ عصر(عج) قرار گیرد. ایشان هم وقتی ببینند جامعه آباد است و مردم محتاج نیستند، کشاورز خوب کار میکند و کسانی که باید به آنها رسیدگی کنند، بهخوبی میرسند خوشحال و مسرور میشوند.
[1]. کلینی، الكافی، ج5، ص88، باب من كد على عیاله، ح1؛ مجلسی، بحار الانوار، ج ٩٣، ص ٣٢٤. «كسی كه برای زن و بچهاش زحمت میكشد مثل این است كه در راه خدا جهاد میكند».
[2]. مغنیه، التفسیر المبین، ص 486. «این دست (کارگر، کشاورز و زحمتکش) را خدا و پیامبر دوست میدارد».
[3]. مطففین، ١. «وای بر کمفروشان».
[4]. مطففین، 2 – 3. «آنانکه وقتی برای خود پیمانه میکنند، حق خود را بهطور کامل میگیرند، اما هنگامی که میخواهند برای دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم میگذارند».