مسأله150. آب با چهار شرط، چیز نجس را پاك میكند:
اول ـ آن كه مطلق باشد. پس آب مضاف، مانند گلاب و عرق بید چیز نجس را پاك نمیكند.
دوم ـ آن كه پاك باشد.
سوم ـ آن كه وقتی چیز نجس را میشویند، آب مضاف نشود و بو یا رنگ یا مزه نجاست هم نگیرد.
چهارم ـ آن كه بعد از آب‌كشیدن چیز نجس، عین نجاست در آن نباشد و پاك‌شدن چیز نجس با آب قلیل، یعنی آب كمتر از كُر شرطهای دیگری هم داردكه بعداً گفته می‌شود.
مسأله151. ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست و در كُر و جاری یك مرتبه كافی است، ولی ظرفی را كه سگ لیسیده یا از آن ظرف آب یا چیز روان دیگری خورده، باید اول با خاك پاك، خاك‌مال كرد، و بعد با آب قلیل دو مرتبه و با كُر یا جاری نیز احتیاطاً دو مرتبه شست؛ و هم‌چنین ظرفی را كه آب دهان سگ در آن ریخته، بنابر احتیاط واجب باید پیش از شستن، خاك‌مال كرد.
مسأله152. اگر دهانه ظرفی كه سگ دهن زده، تنگ باشد و نشود آن را خاك‌مال
كرد، چنان‌چه ممكن است باید پارچهای به چوبی بپیچند و توسط آن، خاك را به آن ظرف بمالند، و اگر ممكن نیست باید خاك را در آن بریزند و به شدت حركت دهند تا به همه آن ظرف برسد.
مسأله153. ظرفی را كه خوك بلیسد یا از آن چیز بخورد، با آب قلیل باید هفت مرتبه شست و در كُر و جاری نیز احتیاطاً هفت مرتبه بشویند، و لازم نیست آن را خاك‌مال كنند، اگر چه احتیاط مستحب آن است كه خاك‌مال شود.
مسأله154. اگر ظرفی را كه به شراب نجس شده، با آب قلیل مثل سایر ظرفها آب بكشند، پاك می‌شود، ولی مستحب است كه آن را هفت مرتبه بشویند.
مسأله155. كوزهای كه از گِل نجس ساخته شده و یا آب نجس در آن فرو رفته است، اگر در آب كُر یا جاری بگذارند، به هر جای آن كه آب برسد پاك می‌شود، و اگر بخواهند باطن آن هم پاك شود باید به قدری در آب كُر یا جاری بماند كه آب به تمام آن فرو رود.
مسأله156. ظرف نجس را با آب قلیل به دو طریق می‌شود آب كشید:
یكی آن كه سه مرتبه پر كنند و خالی كنند، و دیگر آن كه سه دفعه قدری آب در آن بریزند و در هر دفعه آب را طوری در آن بگردانند كه به جاهای نجس آن برسد و بیرون بریزند.
مسأله157. اگر ظرف بزرگی، مثل پاتیل و خمره نجس شود، چنان‌چه سه مرتبه آن را از آب پر كنند و خالی كنند پاك می‌شود؛ و هم‌چنین است اگر سه مرتبه از بالا آب در آن بریزند، به طوری كه تمام اطراف آن را بگیرد و در هر دفعه آبی كه ته آن جمع می‌شود بیرون آورند، و احتیاط واجب آن است كه در هر دفعه ظرفی را كه با آن آبها را بیرون میآورند آب بكشند.
مسأله158. اگر مس نجس و مانند آن را آب كنند و آب بكشند، ظاهرش پاك می‌شود.
مسأله159. تنوری كه به بول نجس شده است، اگر دو مرتبه از بالا آب در آن بریزند، به‌طوری كه تمام اطراف آن را بگیرد پاك می‌شود؛ و در غیر بول، اگر بعد از بر طرف‌شدن نجاست یك مرتبه به دستوری كه گفته شد آب در آن بریزند كافی است، و بهتر است كه
گودالی ته آن بكنند تا آبها در آن جمع شود و بیرون بیاورند، و بعد آن گودال را با خاك پاك پر كنند.
مسأله160. اگر چیز نجس را بعد از برطرف‌كردن عین نجاست، یك مرتبه در آب كر یا جاری فرو برند كه آب به تمام جاهای نجس آن برسد، پاك می‌شود، و در فرش و لباس و مانند این‌ها فشار لازم نیست.
مسأله161. اگر بخواهند چیزی را كه به بول نجس شده با آب قلیل آب بكشند، چنان‌چه یك مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود، در صورتی كه بول در آن چیز نمانده باشد، یك مرتبه دیگر كه آب روی آن بریزند پاك می‌شود، ولی لباس و فرش و مانند این‌ها را باید بعد از هر دفعه فشار دهند تا غساله آن بیرون آید. و غساله، آبی است كه معمولاً در وقت شستن و بعد از آن از چیزی كه شسته می‌شود، خود به خود یا به وسیله فشار جدا می‌شود.
مسأله162. اگر چیزی به بول پسر شیرخواری كه غذاخور نشده و شیر خوك و زن كافره نخورده، نجس شود، چنان‌چه یك مرتبه آب روی آن بریزند كه به تمام جاهای نجس آن برسد پاك می‌شود، ولی احتیاط مستحب آن است كه یك مرتبه دیگر هم آب روی آن بریزند، و در لباس و فرش و مانند این‌ها فشار لازم نیست.
مسأله163. اگر چیزی به غیر بول نجس شود، چنان‌چه بعد از برطرف‌كردن نجاست یك مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود پاك میگردد، و نیز اگر در دفعه اولی كه آب روی آن می‌ریزند تا بعد از برطرف‌شدن نجاست، آب‌ریختن را ادامه دهند به‌طوری كه پس از زوال نجاست هم آب روی آن بیاید پاك می‌شود؛ ولی در هر صورت، لباس و مانند آن را باید فشار دهند تا غساله آن بیرون آید.
مسأله164. اگر حصیر نجس را كه با نخ بافته شده در آب كُر یا جاری فرو برند، بعد از برطرف‌شدن عین نجاست پاك می‌شود؛ و اگر بخواهند آن را با آب قلیل آب بكشند، فشار دادن آن لازم نیست و رسیدن آب مطلق به باطن نخهای آن كافی است.
مسأله165. اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند این‌ها نجس شود، با فرو بردن آن‌ها در آب كر یا جاری پاك می‌شود، و اگر باطن آن‌ها نجس شود، چنان‌چه آن‌ها را در
ظرفی ریخته و در آب كُر یا جاری بگذارند و به قدری بماند كه رطوبت آب پاك به باطن آن‌ها تا آنجایی كه رطوبت نجس سرایت كرده برسد، بعید نیست كه گفته شود همین اندازه در تطهیر باطن آن‌ها كافی است، به شرط آن كه رطوبت نجس باطن آن‌ها قبل از تطهیر خشك شده باشد.
مسأله166. اگر انسان شك كند كه آب نجس به باطن صابون رسیده یا نه، باطن آن پاك است.
مسأله167. اگر ظاهر برنج و گوشت یا چیزی مانند این‌ها به غیر بول نجس شده باشد چنان‌چه آن را در ظرف پاكی بگذارند و بعد از زوال عین نجس، یك مرتبه آب روی آن بریزند و خالی كنند پاك می‌شود، و اگر به بول نجس شده، بعد از زوال عین، دو مرتبه آب روی آن بریزند و خالی كنند، پاك می‌شود و ظرف آن هم پاك میگردد؛ ولی اگر بخواهند لباس یا چیزی را كه فشار لازم دارد در ظرفی بگذارند و آب بكشند، باید در هر مرتبه كه آب روی آن می‌ریزند، آن را فشار دهند و ظرف را كج كنند تا غسالهای كه در آن جمع شده بیرون بریزد.
مسأله168. لباس نجسی را كه به نیل و مانند آن رنگ شده اگر در آب كر یا جاری فرو برند و آب پیش از آن كه به واسطه رنگ پارچه مضاف شود به تمام آن برسد، آن لباس پاك می‌شود، اگر چه موقع فشاردادن، آب مضاف یا رنگین از آن بیرون آید.
مسأله169. اگر لباسی را در كر یا جاری آب بكشند، و بعد مثلاً لجن آب در آن ببینند، چنان‌چه احتمال ندهند كه جلوگیری از رسیدن آب كرده، آن لباس پاك است.
مسأله170. اگر بعد از آب‌كشیدن لباس و مانند آن خرده گِل یا اشنان در آن دیده شود و بداند كه آب مطلق زیر آن گِل یا اشنان رسیده، پاك است، ولی اگر آب نجس به باطن گِل یا اشنان رسیده باشد، ظاهر گِل و اشنان پاك و باطن آن‌ها نجس است.
مسأله171. هر چیز نجس تا عین نجاست را از آن برطرف نكنند پاك نمیشود، ولی اگر بو یا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشكال ندارد. پس اگر خون را از لباس برطرف كنند و لباس را آب بكشند و رنگ خون در آن بماند پاك میباشد، اما چنان‌چه به واسطه بو یا رنگ یقین كنند یا احتمال دهند كه ذرههای نجاست در آن چیز مانده، نجس است.
مسأله172. اگر نجاست بدن را در آب كر یا جاری برطرف كنند، بدن پاك می‌شود، و بیرون‌آمدن و دوباره در آب‌رفتن لازم نیست.
مسأله173. غذای نجسی كه لای دندانها مانده، اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذای نجس برسد، پاك می‌شود.
مسأله174. اگر موی سر و صورت را با آب قلیل آب بكشند، بنابر احتیاط واجب باید فشار دهند كه غساله آن جدا شود.
مسأله175. اگر جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل آب بكشند، اطراف آنجا كه متصل به آن است و معمولاً موقع آب‌كشیدن آنجا نجس می‌شود، با پاك‌شدن جای نجس پاك می‌شود، و هم‌چنین است اگر چیز پاكی را پهلوی چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند. پس اگر برای آب‌كشیدن یك انگشت نجس، روی همه انگشتها آب بریزند و آب نجس به همه آن‌ها برسد، بعد از پاك‌شدن انگشت نجس، تمام انگشتها پاك می‌شود.
مسأله176. گوشت و دنبهای كه نجس شده مثل چیزهای دیگر آب كشیده می‌شود، و هم‌چنین است اگر بدن یا لباس چربی كمی داشته باشد كه از رسیدن آب به آن‌ها جلوگیری نكند.
مسأله177. اگر ظرف یا بدن نجس باشد، و بعد به طوری چرب شود كه از رسیدن آب به آن‌ها جلوگیری كند، چنان‌چه بخواهند ظرف و بدن را آب بكشند، باید چربی را برطرف كنند تا آب به آن‌ها برسد.
مسأله178. چیز نجسی كه عین نجاست در آن نیست، اگر زیر شیری كه متصل به كُر است یك دفعه بشویند، پاك می‌شود، و نیز اگر عین نجاست در آن باشد، چنان‌چه عین نجاست آن، زیر شیر یا به وسیله دیگر برطرف شود، و آبی كه از آن چیز میریزد بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد، با آب شیر پاك میگردد. اما اگر آبی كه از آن میریزد، بو یا رنگ یا مزه نجاست گرفته باشد، باید به قدری آب شیر روی آن بریزند تا در آبی كه از آن جدا می‌شود بو یا رنگ یا مزه نجاست نباشد.
مسأله179. اگر چیزی را آب بكشد و یقین كند پاك شده و بعد شك كند كه عین نجاست را از آن برطرف كرده یا نه، چنان‌چه موقع آب‌كشیدن، متوجه برطرف‌كردن عین
نجاست بوده، آن چیز پاك است، و اگر متوجه برطرف‌كردن عین نجاست نبوده، باید دوباره آن را آب بكشد.
مسأله180. زمینی كه آب در آن فرو نمیرود و از محل نجس هم به محل دیگر جاری نمیشود، اگر نجس شود با آب قلیل پاك نمیگردد مگر آن كه غساله آن را با پارچه یا ظرف بگیرند، ولی زمینی كه روی آن شن یا ریگ باشد چون آبی كه روی آن می‌ریزند از آن جدا شده و در شن و ریگ فرو میرود، با آب قلیل پاك می‌شود.
مسأله181. زمین سنگ‌فرش و آجر فرش و زمین سختی كه آب در آن فرو نمیرود، اگر نجس شود با آب قلیل پاك میگردد، ولی باید به قدری آب روی آن بریزند كه جاری شود. و چنان‌چه آبی كه روی آن ریختهاند از سوراخی بیرون رود، همه زمین پاك می‌شود، و اگر بیرون نرود جایی هم كه آبها جمع می‌شود پاك است، مگر آن كه غساله بول باشد كه نجس می‌شود، و برای پاك‌شدن محل غساله كافی است كه غساله آن را در هر مرتبه به وسیله ظرف یا پارچه بگیرند.
مسأله182. اگر ظاهر نمك سنگ و مانند آن نجس شود، با آب كمتر از كُر هم پاك می‌شود.
مسأله183. اگر شكر آب شده نجس را قند كنند و در آب كُر یا جاری بگذارند پاك نمیشود.