مسأله150. آب با چهار شرط، چيز نجس را پاك ميكند:
اول ـ آن كه مطلق باشد. پس آب مضاف، مانند گلاب و عرق بيد چيز نجس را پاك نميكند.
دوم ـ آن كه پاك باشد.
سوم ـ آن كه وقتي چيز نجس را ميشويند، آب مضاف نشود و بو يا رنگ يا مزه نجاست هم نگيرد.
چهارم ـ آن كه بعد از آب‌كشيدن چيز نجس، عين نجاست در آن نباشد و پاك‌شدن چيز نجس با آب قليل، يعني آب كمتر از كُر شرطهاي ديگري هم داردكه بعداً گفته مي‌شود.
مسأله151. ظرف نجس را با آب قليل بايد سه مرتبه شست و در كُر و جاري يك مرتبه كافي است، ولي ظرفي را كه سگ ليسيده يا از آن ظرف آب يا چيز روان ديگري خورده، بايد اول با خاك پاك، خاك‌مال كرد، و بعد با آب قليل دو مرتبه و با كُر يا جاري نيز احتياطاً دو مرتبه شست؛ و هم‌چنين ظرفي را كه آب دهان سگ در آن ريخته، بنابر احتياط واجب بايد پيش از شستن، خاك‌مال كرد.
مسأله152. اگر دهانه ظرفي كه سگ دهن زده، تنگ باشد و نشود آن را خاك‌مال
كرد، چنان‌چه ممكن است بايد پارچهاي به چوبي بپيچند و توسط آن، خاك را به آن ظرف بمالند، و اگر ممكن نيست بايد خاك را در آن بريزند و به شدت حركت دهند تا به همه آن ظرف برسد.
مسأله153. ظرفي را كه خوك بليسد يا از آن چيز بخورد، با آب قليل بايد هفت مرتبه شست و در كُر و جاري نيز احتياطاً هفت مرتبه بشويند، و لازم نيست آن را خاك‌مال كنند، اگر چه احتياط مستحب آن است كه خاك‌مال شود.
مسأله154. اگر ظرفي را كه به شراب نجس شده، با آب قليل مثل ساير ظرفها آب بكشند، پاك مي‌شود، ولي مستحب است كه آن را هفت مرتبه بشويند.
مسأله155. كوزهاي كه از گِل نجس ساخته شده و يا آب نجس در آن فرو رفته است، اگر در آب كُر يا جاري بگذارند، به هر جاي آن كه آب برسد پاك مي‌شود، و اگر بخواهند باطن آن هم پاك شود بايد به قدري در آب كُر يا جاري بماند كه آب به تمام آن فرو رود.
مسأله156. ظرف نجس را با آب قليل به دو طريق مي‌شود آب كشيد:
يكي آن كه سه مرتبه پر كنند و خالي كنند، و ديگر آن كه سه دفعه قدري آب در آن بريزند و در هر دفعه آب را طوري در آن بگردانند كه به جاهاي نجس آن برسد و بيرون بريزند.
مسأله157. اگر ظرف بزرگي، مثل پاتيل و خمره نجس شود، چنان‌چه سه مرتبه آن را از آب پر كنند و خالي كنند پاك مي‌شود؛ و هم‌چنين است اگر سه مرتبه از بالا آب در آن بريزند، به طوري كه تمام اطراف آن را بگيرد و در هر دفعه آبي كه ته آن جمع مي‌شود بيرون آورند، و احتياط واجب آن است كه در هر دفعه ظرفي را كه با آن آبها را بيرون ميآورند آب بكشند.
مسأله158. اگر مس نجس و مانند آن را آب كنند و آب بكشند، ظاهرش پاك مي‌شود.
مسأله159. تنوري كه به بول نجس شده است، اگر دو مرتبه از بالا آب در آن بريزند، به‌طوري كه تمام اطراف آن را بگيرد پاك مي‌شود؛ و در غير بول، اگر بعد از بر طرف‌شدن نجاست يك مرتبه به دستوري كه گفته شد آب در آن بريزند كافي است، و بهتر است كه
گودالي ته آن بكنند تا آبها در آن جمع شود و بيرون بياورند، و بعد آن گودال را با خاك پاك پر كنند.
مسأله160. اگر چيز نجس را بعد از برطرف‌كردن عين نجاست، يك مرتبه در آب كر يا جاري فرو برند كه آب به تمام جاهاي نجس آن برسد، پاك مي‌شود، و در فرش و لباس و مانند اين‌ها فشار لازم نيست.
مسأله161. اگر بخواهند چيزي را كه به بول نجس شده با آب قليل آب بكشند، چنان‌چه يك مرتبه آب روي آن بريزند و از آن جدا شود، در صورتي كه بول در آن چيز نمانده باشد، يك مرتبه ديگر كه آب روي آن بريزند پاك مي‌شود، ولي لباس و فرش و مانند اين‌ها را بايد بعد از هر دفعه فشار دهند تا غساله آن بيرون آيد. و غساله، آبي است كه معمولاً در وقت شستن و بعد از آن از چيزي كه شسته مي‌شود، خود به خود يا به وسيله فشار جدا مي‌شود.
مسأله162. اگر چيزي به بول پسر شيرخواري كه غذاخور نشده و شير خوك و زن كافره نخورده، نجس شود، چنان‌چه يك مرتبه آب روي آن بريزند كه به تمام جاهاي نجس آن برسد پاك مي‌شود، ولي احتياط مستحب آن است كه يك مرتبه ديگر هم آب روي آن بريزند، و در لباس و فرش و مانند اين‌ها فشار لازم نيست.
مسأله163. اگر چيزي به غير بول نجس شود، چنان‌چه بعد از برطرف‌كردن نجاست يك مرتبه آب روي آن بريزند و از آن جدا شود پاك ميگردد، و نيز اگر در دفعه اولي كه آب روي آن مي‌ريزند تا بعد از برطرف‌شدن نجاست، آب‌ريختن را ادامه دهند به‌طوري كه پس از زوال نجاست هم آب روي آن بيايد پاك مي‌شود؛ ولي در هر صورت، لباس و مانند آن را بايد فشار دهند تا غساله آن بيرون آيد.
مسأله164. اگر حصير نجس را كه با نخ بافته شده در آب كُر يا جاري فرو برند، بعد از برطرف‌شدن عين نجاست پاك مي‌شود؛ و اگر بخواهند آن را با آب قليل آب بكشند، فشار دادن آن لازم نيست و رسيدن آب مطلق به باطن نخهاي آن كافي است.
مسأله165. اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اين‌ها نجس شود، با فرو بردن آن‌ها در آب كر يا جاري پاك مي‌شود، و اگر باطن آن‌ها نجس شود، چنان‌چه آن‌ها را در
ظرفي ريخته و در آب كُر يا جاري بگذارند و به قدري بماند كه رطوبت آب پاك به باطن آن‌ها تا آنجايي كه رطوبت نجس سرايت كرده برسد، بعيد نيست كه گفته شود همين اندازه در تطهير باطن آن‌ها كافي است، به شرط آن كه رطوبت نجس باطن آن‌ها قبل از تطهير خشك شده باشد.
مسأله166. اگر انسان شك كند كه آب نجس به باطن صابون رسيده يا نه، باطن آن پاك است.
مسأله167. اگر ظاهر برنج و گوشت يا چيزي مانند اين‌ها به غير بول نجس شده باشد چنان‌چه آن را در ظرف پاكي بگذارند و بعد از زوال عين نجس، يك مرتبه آب روي آن بريزند و خالي كنند پاك مي‌شود، و اگر به بول نجس شده، بعد از زوال عين، دو مرتبه آب روي آن بريزند و خالي كنند، پاك مي‌شود و ظرف آن هم پاك ميگردد؛ ولي اگر بخواهند لباس يا چيزي را كه فشار لازم دارد در ظرفي بگذارند و آب بكشند، بايد در هر مرتبه كه آب روي آن مي‌ريزند، آن را فشار دهند و ظرف را كج كنند تا غسالهاي كه در آن جمع شده بيرون بريزد.
مسأله168. لباس نجسي را كه به نيل و مانند آن رنگ شده اگر در آب كر يا جاري فرو برند و آب پيش از آن كه به واسطه رنگ پارچه مضاف شود به تمام آن برسد، آن لباس پاك مي‌شود، اگر چه موقع فشاردادن، آب مضاف يا رنگين از آن بيرون آيد.
مسأله169. اگر لباسي را در كر يا جاري آب بكشند، و بعد مثلاً لجن آب در آن ببينند، چنان‌چه احتمال ندهند كه جلوگيري از رسيدن آب كرده، آن لباس پاك است.
مسأله170. اگر بعد از آب‌كشيدن لباس و مانند آن خرده گِل يا اشنان در آن ديده شود و بداند كه آب مطلق زير آن گِل يا اشنان رسيده، پاك است، ولي اگر آب نجس به باطن گِل يا اشنان رسيده باشد، ظاهر گِل و اشنان پاك و باطن آن‌ها نجس است.
مسأله171. هر چيز نجس تا عين نجاست را از آن برطرف نكنند پاك نميشود، ولي اگر بو يا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشكال ندارد. پس اگر خون را از لباس برطرف كنند و لباس را آب بكشند و رنگ خون در آن بماند پاك ميباشد، اما چنان‌چه به واسطه بو يا رنگ يقين كنند يا احتمال دهند كه ذرههاي نجاست در آن چيز مانده، نجس است.
مسأله172. اگر نجاست بدن را در آب كر يا جاري برطرف كنند، بدن پاك مي‌شود، و بيرون‌آمدن و دوباره در آب‌رفتن لازم نيست.
مسأله173. غذاي نجسي كه لاي دندانها مانده، اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذاي نجس برسد، پاك مي‌شود.
مسأله174. اگر موي سر و صورت را با آب قليل آب بكشند، بنابر احتياط واجب بايد فشار دهند كه غساله آن جدا شود.
مسأله175. اگر جايي از بدن يا لباس را با آب قليل آب بكشند، اطراف آنجا كه متصل به آن است و معمولاً موقع آب‌كشيدن آنجا نجس مي‌شود، با پاك‌شدن جاي نجس پاك مي‌شود، و هم‌چنين است اگر چيز پاكي را پهلوي چيز نجس بگذارند و روي هر دو آب بريزند. پس اگر براي آب‌كشيدن يك انگشت نجس، روي همه انگشتها آب بريزند و آب نجس به همه آن‌ها برسد، بعد از پاك‌شدن انگشت نجس، تمام انگشتها پاك مي‌شود.
مسأله176. گوشت و دنبهاي كه نجس شده مثل چيزهاي ديگر آب كشيده مي‌شود، و هم‌چنين است اگر بدن يا لباس چربي كمي داشته باشد كه از رسيدن آب به آن‌ها جلوگيري نكند.
مسأله177. اگر ظرف يا بدن نجس باشد، و بعد به طوري چرب شود كه از رسيدن آب به آن‌ها جلوگيري كند، چنان‌چه بخواهند ظرف و بدن را آب بكشند، بايد چربي را برطرف كنند تا آب به آن‌ها برسد.
مسأله178. چيز نجسي كه عين نجاست در آن نيست، اگر زير شيري كه متصل به كُر است يك دفعه بشويند، پاك مي‌شود، و نيز اگر عين نجاست در آن باشد، چنان‌چه عين نجاست آن، زير شير يا به وسيله ديگر برطرف شود، و آبي كه از آن چيز ميريزد بو يا رنگ يا مزه نجاست نگرفته باشد، با آب شير پاك ميگردد. اما اگر آبي كه از آن ميريزد، بو يا رنگ يا مزه نجاست گرفته باشد، بايد به قدري آب شير روي آن بريزند تا در آبي كه از آن جدا مي‌شود بو يا رنگ يا مزه نجاست نباشد.
مسأله179. اگر چيزي را آب بكشد و يقين كند پاك شده و بعد شك كند كه عين نجاست را از آن برطرف كرده يا نه، چنان‌چه موقع آب‌كشيدن، متوجه برطرف‌كردن عين
نجاست بوده، آن چيز پاك است، و اگر متوجه برطرف‌كردن عين نجاست نبوده، بايد دوباره آن را آب بكشد.
مسأله180. زميني كه آب در آن فرو نميرود و از محل نجس هم به محل ديگر جاري نميشود، اگر نجس شود با آب قليل پاك نميگردد مگر آن كه غساله آن را با پارچه يا ظرف بگيرند، ولي زميني كه روي آن شن يا ريگ باشد چون آبي كه روي آن مي‌ريزند از آن جدا شده و در شن و ريگ فرو ميرود، با آب قليل پاك مي‌شود.
مسأله181. زمين سنگ‌فرش و آجر فرش و زمين سختي كه آب در آن فرو نميرود، اگر نجس شود با آب قليل پاك ميگردد، ولي بايد به قدري آب روي آن بريزند كه جاري شود. و چنان‌چه آبي كه روي آن ريختهاند از سوراخي بيرون رود، همه زمين پاك مي‌شود، و اگر بيرون نرود جايي هم كه آبها جمع مي‌شود پاك است، مگر آن كه غساله بول باشد كه نجس مي‌شود، و براي پاك‌شدن محل غساله كافي است كه غساله آن را در هر مرتبه به وسيله ظرف يا پارچه بگيرند.
مسأله182. اگر ظاهر نمك سنگ و مانند آن نجس شود، با آب كمتر از كُر هم پاك مي‌شود.
مسأله183. اگر شكر آب شده نجس را قند كنند و در آب كُر يا جاري بگذارند پاك نميشود.