مسأله967. قيام در موقع گفتن تكبيرة الاحرام و قيام پيش از ركوع -كه آن را قيام متصل به ركوع ميگويند- ركن است، ولي قيام در موقع خواندن حمد و سوره و قيام بعد از ركوع ركن نيست، و اگر كسي آن را از روي فراموشي ترك كند، نمازش صحيح است.
مسأله968. واجب است پيش از گفتن تكبير و بعد از آن مقداري بايستد تا يقين كند كه در حال ايستادن تكبير گفته است.
مسأله969. معناي قيام متصل به ركوع اين است كه از حال قيام به ركوع برود. بنابر اين اگر ركوع را فراموش كند و بعد از حمد و سوره بنشيند و يادش بيايد كه ركوع نكرده، بايد بايستد و به ركوع رود، و اگر بدون اين كه بايستد به حال خميدگي به ركوع برگردد، چون قيام متصل به ركوع را به جا نياورده، نماز او باطل است.
مسأله970. موقعي كه براي تكبيرة الاحرام يا قرائت ايستاده است، بايد بدن را حركت ندهد و به طرفي خم نشود و به جايي تكيه نكند، ولي اگر از روي ناچاري باشد، يا در حال خمشدن براي ركوع پاها را حركت دهد، اشكال ندارد.
مسأله971. اگر موقعي كه ايستاده، از روي فراموشي بدن را حركت دهد يا به طرفي خم شود يا به جايي تكيه كند، اشكال ندارد، ولي در قيام موقعگفتن تكبيرة الاحرام و قيام متصل به ركوع اگر از روي فراموشي هم باشد، بنابر احتياط مستحب، نماز را تمام كند و دوباره بخواند.
مسأله972. احتياط واجب آن است كه در موقع ايستادن، هر دو پا روي زمين باشد، ولي لازم نيست سنگيني بدن روي هر دو پا باشد، و اگر روي يك پا هم باشد، اشكال ندارد.
مسأله973. كسي كه ميتواند درست بايستد، اگر پاها را خيلي باز بگذارد به حدي كه به او ايستاده نگويند، نمازش باطل است.
مسأله974. موقعي كه انسان در نماز مشغول خواندن چيزي است حتي موقع گفتن ذكرهاي مستحبي نماز، بايد بدنش آرام باشد، و در موقعي كه ميخواهد كمي جلو يا عقب رود، يا كمي بدن را به طرف راست يا چپ حركت دهد، بايد چيزي نگويد ولي «بِحَوْلِ اللهِ وَ قُوَّتِهِ أَقوُمُ وَ أقْعُدُ» را بايد در حال برخاستن بگويد.
مسأله975. اگر در حال حركت بدن ذكر بگويد، مثلاً موقع رفتن به ركوع يا رفتن به سجده تكبير بگويد، چنانچه آن را به قصد ذكري كه در نماز دستور دادهاند بگويد، بايد احتياطاً نماز را دوباره بخواند، و اگر به اين قصد نگويد، بلكه بخواهد ذكري گفته باشد نماز صحيح است.
مسأله976. حركتدادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد و سوره اشكال ندارد، اگر چه احتياط مستحب آن است كه آنها را هم حركت ندهد.
مسأله977. اگر موقع خواندن حمد و سوره، يا خواندن تسبيحات بياختيار به قدري حركت كند كه از حال آرامبودن بدن خارج شود، احتياط واجب آن است كه بعد از آرامگرفتن بدن، آنچه را در حال حركت خوانده دوباره بخواند.
مسأله978. اگر در بين نماز از ايستادن عاجز شود، بايد بنشيند، و اگر از نشستن هم عاجز شود، بايد بخوابد، ولي تا بدنش آرام نگرفته، بايد چيزي نخواند.
مسأله979. تا انسان ميتواند ايستاده نماز بخواند، نبايد بنشيند، مثلاً كسي كه در موقع ايستادن، بدنش حركت ميكند يا مجبور است به چيزي تكيه دهد، يا بدنش را كج كند، يا خم شود يا پاها را بيشتر از معمول باز بگذارد، بايد به هر طور كه ميتواند بايستد و نماز بخواند، ولي اگر به هيچ قسم حتي مثل حال ركوع هم نتواند بايستد، بايد راست بنشيند و نشسته نماز بخواند.
مسأله980. تا انسان ميتواند بنشيند نبايد خوابيده نماز بخواند، و اگر نتواند راست بنشيند، بايد هر طور كه ميتواند بنشيند، و اگر به هيچ قسم نميتواند بنشيند، بايد به طوري كه در احكام قبله گفته شد، به پهلوي راست بخوابد، و اگر نميتواند به پهلوي چپ، و اگر آن هم ممكن نيست به پشت بخوابد، به طوري كه كف پاهاي او رو به قبله باشد.
مسأله981. كسي كه نشسته نماز ميخواند، اگر بعد از خواندن حمد و سوره بتواند بايستد، و ركوع را ايستاده به جا آورد، بايد بايستد، و از حال ايستاده به ركوع برود و اگر نتواند، بايد ركوع را هم نشسته به جا آورد.
مسأله982. كسي كه خوابيده نماز ميخواند، اگر در بين نماز بتواند بنشيند بايد مقداري را كه ميتواند، نشسته بخواند، و نيز اگر ميتواند بايستد، بايد مقداري را كه ميتواند، ايستاده بخواند ولي تا بدنش آرام نگرفته، بايد چيزي نخواند.
مسأله983. كسي كه نشسته نماز ميخواند، اگر در بين نماز بتواند بايستد بايد مقداري را كه ميتواند، ايستاده بخواند ولي تا بدنش آرام نگرفته، بايد چيزي نخواند.
مسأله984. كسي كه ميتواند بايستد اگر بترسد كه به واسطه ايستادن، مريض شود يا ضرري به او برسد، ميتواند نشسته نماز بخواند، و اگر از نشستن هم بترسد، ميتواند خوابيده نماز بخواند.
مسأله985. اگر انسان احتمال بدهد كه تا آخر وقت بتواند ايستاده نماز بخواند، بنابر احتياط لازم بايد نماز را تأخير بيندازد. پس اگر نتوانست بايستد، در آخر وقت مطابق وظيفهاش نماز به جا آورد.
مسأله986. مستحب است در حال ايستادن، بدن را راست نگهدارد، شانهها را پايين بيندازد، دستها را روي رانها بگذارد، انگشتها را به هم بچسباند، جاي سجده را نگاه كند، سنگيني بدن را به طور مساوي روي دو پا بيندازد، با خضوع و خشوع باشد، پاها را پس و پيش نگذارد، اگر مرد است پاها را از سه انگشت باز تا يك وجب فاصله دهد، و اگر زن است پاها را به هم بچسباند.