مسأله 1999. كسی كه موقع مغرب شب عید فطر بالغ و عاقل و هشیار است و فقیر و بنده كس دیگری نیست، باید برای خودش و كسانی كه نانخور او هستند، هر نفری یك صاع كه تقریباً سه كیلو است گندم یا جو یا خرما یا كشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها را به مستحق بدهد، و اگر پول یكی از اینها را هم بدهد كافی است، و بنابر احتیاط، بر كسی كه موقع مغرب ماه شوال بیهوش باشد نیز واجب است.
مسأله 2000. كسی كه مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و كسبی هم ندارد كه بتواند مخارج سال خود و عیالاتش را بگذراند، فقیر است، و دادن زكات فطره بر او واجب نیست.
مسأله 2001. انسان باید فطره كسانی را كه موقع مغرب شب عید فطر، نانخور او حساب میشوند بدهد؛ كوچك باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا كافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر.
مسأله 2002. اگر كسی را كه نانخور او است و در شهر دیگر است وكیل كند كه از مال او فطره خود را بدهد، چنانچه اطمینان داشته باشد كه فطره را میدهد، لازم نیست خودش فطره او را بدهد.
مسأله 2003. فطره مهمانی كه پیش از مغرب شب عید فطر با رضایت صاحبخانه وارد شده، در صورتی كه بگویند: امشب نان او را داده، بر او واجب است هر چند نانخور او حساب نشود.
مسأله 2004. فطره مهمانی كه پیش از مغرب شب عید فطر بدون رضایت صاحبخانه وارد می شود و مدتی نزد او میماند، بنابر احتیاط، واجب است، و همچنین است فطره كسی كه انسان را مجبور كردهاند كه خرجی او را بدهد.
مسأله 2005. فطره مهمانی كه بعد از مغرب شب عید فطر وارد میشود، بر صاحبخانه واجب نیست، اگر چه پیش از مغرب او را دعوت كرده باشد و در خانه او هم افطار كند.
مسأله 2006. اگر كسی موقع مغرب شب عید فطر دیوانه باشد، زكات فطره بر او واجب نیست.
مسأله 2007. اگر پیش از مغرب یا مقارن آن بچه بالغ شود یا دیوانه عاقل گردد یا فقیر غنی شود، در صورتی كه شرایط واجبشدن فطره را دارا باشد، باید زكات فطره را بدهد.
مسأله 2008. كسی كه موقع مغرب شب عید فطر زكات فطره بر او واجب نیست، اگر تا پیش از ظهر روز عید شرطهای واجبشدن فطره در او پیدا شود، مستحب است زكات فطره را بدهد.
مسأله 2009. كافری كه بعد از مغرب شب عید فطر مسلمان شده، فطره بر او واجب نیست؛ ولی مسلمانی كه شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود، باید زكات فطره را بدهد.
مسأله 2010. كسی كه فقط به اندازه یك صاع كه تقریباً سه كیلو است گندم و مانند آن دارد، مستحب است زكات فطره را بدهد، و چنانچه عیالاتی داشته باشد و بخواهد فطره آنان را هم بدهد، میتواند به قصد فطره، آن یك صاع را به یكی از عیالاتش بدهد، و او هم به همین قصد به دیگری بدهد، و همچنین تا به نفر آخر برسد، و بهتر است نفر آخر چیزی را كه میگیرد به كسی بدهد كه از خودشان نباشد، و اگر یكی از آنها صغیر باشد، ولیّ او به جای او می گیرد و احتیاط آن است كه چیزی را كه برای صغیر گرفته به كسی ندهد.
مسأله 2011. اگر بعد از مغرب شب عید فطر بچهدار شود، یا كسی نانخور او حساب شود، واجب نیست فطره او را بدهد، اگرچه مستحب است فطره كسانی را كه بعد از مغرب تا پیش از ظهر روز عید نانخور او حساب میشوند بدهد.
مسأله 2012. اگر انسان نانخور كسی باشد و پیش از مغرب یا مقارن آن نانخور كسی دیگر شود، فطره او بر كسی كه نانخور او شده واجب است، مثلاً اگر دختر پیش از مغرب به خانه شوهر رود، شوهرش باید فطره او را بدهد.
مسأله 2013. كسی كه دیگری باید فطره او را بدهد، واجب نیست فطره خود را بدهد.
مسأله 2014. اگر فطره انسان بر كسی واجب باشد و او فطره را ندهد، بر خود انسان واجب نمیشود مگر آن كه شخص غنی نانخور فقیر باشد كه در این صورت احتیاط لازم آن است كه غنی فطره خود را بدهد.
مسأله 2015. اگر كسی كه فطره او بر دیگری واجب است خودش فطره را بدهد، از كسی كه فطره بر او واجب شده ساقط نمیشود.
مسأله 2016. زنی كه شوهرش مخارج او را نمیدهد، چنانچه نانخور كسی دیگر باشد، فطرهاش بر آن كس واجب است، و اگر نانخور كسی دیگر نیست، در صورتی كه فقیر نباشد، باید فطره خود را بدهد.
مسأله 2017. كسی كه سید نیست، نمیتواند به سید فطره بدهد حتی اگر سیدی نانخور او باشد، نمیتواند فطره او را به سید دیگر بدهد.
مسأله 2018. فطره طفلی كه از مادر یا دایه شیر میخورد، بر كسی است كه مخارج مادر یا دایه را میدهد، ولی اگر مادر یا دایه مخارج خود را از مال طفل برمیدارد، فطره طفل بر كسی واجب نیست.
مسأله 2019. انسان اگر چه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
مسأله 2020. اگر انسان كسی را اجیر نماید و شرط كند كه مخارج او را بدهد باید فطره او را هم بدهد، ولی چنانچه شرط كند كه مقداری از مخارج او را بدهد و مثلاً پولی برای مخارجش بدهد، واجب نیست فطره او را بدهد.
مسأله 2021. اگر كسی بعد از مغرب شب عید فطر بمیرد، باید فطره او و عیالاتش را از مال او بدهند، ولی اگر پیش از مغرب بمیرد، واجب نیست فطره او و عیالاتش را از مال او بدهند.