مسأله 2181. اجاره‌دهنده و كسی كه چیزی را اجاره میكند باید مكلف و عاقل باشند و به اختیار خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید در مال خود حق تصرف داشته باشند. پس سفیه كه مال خود را در كارهای بیهوده مصرف میكند چون حق ندارد در مال خود تصرف نماید، و كسی كه از تصرف در مالش به حكم حاكم شرع ممنوع شده، اگر چیزی را به اموالی كه از تصرف در آن‌ها ممنوع شده اجاره كند یا آن اموال را اجاره دهد، صحیح نیست.
مسأله 2182. انسان میتواند از طرف دیگری وكیل شود و مال او را اجاره دهد.
مسأله 2183. اگر ولیّ یا قیم بچه مال او را با رعایت مصلحت او اجاره دهد، یا خود او را اجیر دیگری نماید اشكال ندارد، و اگر مدتی از زمان بالغ‌شدن او را جزء مدت اجاره قرار دهد، بعد از آن كه بچه بالغ شد، نسبت به اجاره اموالش نمیتواند بقیه اجاره را به هم بزند، و نسبت به خودش، نفوذ اجازه ولیّ محل اشكال است مگر مصلحتی كه استیفاء آن لازم باشد، مثل حفظ حیات صغیر در آن ملاحظه شده باشد.
مسأله 2184. بچه صغیری را كه ولیّ ندارد، بدون اجازه مجتهد نمیشود اجیر كرد، و كسی كه به مجتهد دسترسی ندارد، میتواند از چند نفر مؤمن كه عادل باشند، اجازه بگیرد و او را اجیر نماید.
مسأله 2185. اجاره‌دهنده و مستأجر لازم نیست صیغه عربی بخوانند، بلكه اگر مالك به كسی بگوید: ملك خود را به تو اجاره دادم؛ و او بگوید: قبول كردم؛ اجاره صحیح است، و نیز اگر حرفی نزنند و مالك به قصد این كه ملك را اجاره دهد آن را به مستأجر واگذار كند و او هم به قصد اجاره‌كردن بگیرد، اجاره صحیح میباشد.
مسأله 2186. اگر انسان بدون صیغه‌خواندن بخواهد برای انجام عملی اجیر شود، همین‌كه مشغول آن عمل شد، اجاره صحیح است.
مسأله 2187. كسی كه نمیتواند حرف بزند، اگر با اشاره بفهماند كه ملك را اجاره داده یا اجاره كرده، صحیح است.
مسأله 2188. اگر خانه یا دكان یا اطاقی را اجاره كند و صاحب ملك با او شرط كند كه فقط خود او از آن استفاده نماید، مستأجر نمیتواند آن را به دیگری اجاره دهد، و اگر شرط نكند میتواند آن را به دیگری اجاره دهد، ولی اگر بخواهد به زیادتر از مقداری كه اجاره كرده آن را اجاره دهد، بنابر احتیاط لازم باید در آن، كاری مانند تعمیر و سفیدكاری انجام داده باشد؛ خواه به غیر جنسی كه اجاره كرده آن را اجاره دهد یا به همان جنس.
مسأله 2189. اگر اجیر با انسان شرط كند كه فقط برای خود انسان كار كند، نمیشود او را به دیگری اجاره داد، و اگر شرط نكند، بنابر احتیاط لازم باید به زیادتر از آنچه كه او را اجاره كرده اجاره ندهد؛ خواه به همان جنس اجاره دهد یا به غیر جنسی كه اجاره كرده است.
مسأله 2190. احتیاط لازم، اجاره‌‌ندادن زمین و كشتی و آسیاب است به زیادتر از آنچه اجاره كرده، ولی در غیر این سه چیز و غیر خانه و دكان و اجیر، اگر چیز دیگری را اجاره كند و مالك با او شرط نكند كه فقط خودش استفاده نماید، میتواند به بیشتر از مقداری كه اجاره كرده اجاره دهد.
مسأله 2191. اگر خانه یا دكانی را مثلاً یك ساله به صد تومان اجاره كند و از نصف آن خودش استفاده نماید، میتواند نصف دیگر آن را به صد تومان اجاره دهد، ولی اگر بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری كه اجاره كرده، مثلاً به صد و بیست تومان اجاره دهد، باید در آن، كاری مانند تعمیر انجام داده باشد.