مسأله 2195. استفادهاي كه مال را براي آن اجاره ميدهند چهار شرط دارد:
اول ـ آن كه حلال باشد. بنابراين اجارهدادن دكان براي شرابفروشي يا نگهداري شراب و كرايهدادن حيوان براي حمل و نقل شراب باطل است.
دوم ـ آن كه پولدادن براي آن استفاده در نظر مردم بيهوده نباشد، و همچنين آن عمل از طرف شرع به طور مجان واجب نشده باشد. پس اجير شدن براي انجام نمازهاي روزانه خودش، و يا تغسيل و تكفين و دفن اموات جايز نيست، ولي اجير شدن براي انجام واجباتي كه جهت حفظ نظام و مصلحت واجب است، مثل انواع صنعتها و پيشهها، مثل داروسازي و طبابت جايز است.
سوم ـ آن كه اگر چيزي را كه اجاره ميدهند چند فايده دارد، استفادهاي كه مستأجر بايد از آن بكند معين نمايند، مثلاً اگر حيواني را كه سواري ميدهد و بار ميبرد اجاره دهند، بايد در موقع اجاره معين كنند كه سواري يا باربري آن، مال مستأجر است يا همه استفادههاي آن.
چهارم ـ آن كه مدت استفاده را معين نمايند، و اگر مدت، معلوم نباشد ولي عمل را معين كنند، مثلاً با خياط قرار بگذارند كه لباس معيني را به طور مخصوصي بدوزد كافي است.
مسأله 2196. اگر ابتداي مدت اجاره را معين نكنند، ابتداي آن بعد از خواندن صيغه اجاره است.
مسأله 2197. اگر خانهاي را مثلاً يك ساله اجاره دهند و ابتداي آن را يك ماه بعد از خواندن صيغه قرار دهند، اجاره صحيح است، اگر چه موقعي كه صيغه ميخوانند خانه در اجاره ديگري باشد.
مسأله 2198. اگر مدت اجاره را معلوم نكند و بگويد: هر وقت در خانه نشستي اجاره آن، ماهي ده تومان است، اجاره صحيح نيست.
مسأله 2199. اگر به مستأجر بگويد: خانه را يك ماهه به ده تومان به تو اجاره دادم، و بعد از آن هم هر قدر بنشيني اجاره آن ماهي ده تومان است، و او هم بگويد: قبول كردم؛ در صورتي كه ابتداي مدت اجاره را معين كنند يا ابتداي آن معلوم باشد، اجاره ماه اول صحيح است.
مسأله 2200. خانهاي را كه غربا و زوار در آن منزل ميكنند، و معلوم نيست چقدر در آن ميمانند، اگر قرار بگذارند كه مثلاً شبي يك تومان بدهند و صاحب خانه راضي شود، استفاده از آن خانه اشكال ندارد، ولي چون مدت اجاره را معلوم نكردهاند، اجاره صحيح نيست، و صاحبخانه هر وقت بخواهد ميتواند آنان را بيرون كند.